Sofi Mehmed-paša
Sofi Mehmed-paša (umro u avgustu 1649. godine), poznat i pod imenom Mevlevi Mehmed-paša, bio je osmanski državnik koji je služio kao veliki vezir i defterdar (Vilajetski šef finansija).
Biografija[uredi | uredi izvor]
Malo se zna o njegovom djetinjstvu. U ranim godinama bio je zamjenik defterdara. Tokom vladavine Murata IV unaprijeđen je na poziciju defterdara i služio je do 1639. godine. Nakon povlačenja sa te pozicije, postaje član Mevlevi grupe, što mu donosi titulu Mevlevi ili Sofi. Tokom turbulentnih događaja koji su se desili malo prije svrgnuća sultana Ibrahima sa prijestola u 1648. godini, prošli veliki vezir Ahmet-paša biva linčovan, te vođe Janjičara forsiraju sultana da postavi Sofi Mehmed-pašu na poziciju velikog vezira. Sultan se nerado složio 8. avgusta 1648. godine. Ipak, sultan biva svrgnut sa prestola pet dana posle tog događaja. Uprkos tome, Sofi Mehmed-paša se i dalje bojao bivšeg sultana, jer su postojale šanse da ga Janjičari povrate na prijesto. Na njegovo olakšanje, Ibrahim je pogubljen deset dana nakon svrgnuća. Smatra se da je Sofu Mehmed-paša lično bio prisutan prilikom pogubljenja.
Novi sultan Mehmed IV imao je samo sedam godina kada se pronašao na poziciji sultana, te je dosta obaveza palo na njegovu babu, a Ibrahimovu majku, sultaniju Kosem. Sultanija Kosem je bila sumnjiva u pogledu Sofi Mehmed-paše zbog njegove uloge u pogubljenju prethodnog sultana, Ibrahima. Sledeći problem za velikog vezira predstavljala je i ekonomija. Njegov osnovni prioritet bila je riznica. Ograničio je sve vrste rashoda i troškova, ali izaziva negativne reakcije kod spahija, te dovodi do pobune. Sofi Mehmed-paša spašava svoj život tako što pronalazi utočište iza velike snage Janjičara. Mada je to spasilo njegov život, Janjičari dobijaju višak moći zahvaljujući ovom incidentu i uskoro, komandant Janjičara Kara Murat-paša se okreće protiv velikog vezira. Poraz otomanske mornarice u Bici kod Slunja u 12. maja 1649. godine bio je dodatan udar Sofi Mehmed-paši.
Dana 21. maja 1649. godine je zamijenjen Kara Murat-pašom. Zatim je prognan u Malkaru, gdje ga je Kara Murat-paša pogubio u avgustu 1649. godine.
