Spomenik grupi Smak
44° 00′ 40″ S; 20° 54′ 42″ I / 44.0111001° S; 20.9117457° I
 | |
| Lokacija | Trg omladine, (Kragujevac) |
|---|---|
| Materijal | Bronza |
| Otvaranje | 22. septembar 2023. |
| Posvećenje | Čuvenoj srpskoj i jugoslovenskoj rok grupi Smak koja je nastala u Kragujevcu |
Spomenik grupi Smak otkriven je u Kragujevcu, na novoformiranom Trgu omladine, 22. septembra 2023. godine. Predstavlja omaž legendarnoj srpskoj i jugoslovenskoj rok grupi Smak, nastaloj upravo u ovom gradu davne 1971. godine.[1] Deo je umetničkog koncepta novog Trga omladine, a delo je beogradske autorke Katarine Tripković.
Spomenik se nalazi ispred kragujevačkog Doma omladine, na Trgu omladine, novoformiranom na raskrsnici ulica Branka Radičevića i Vuka Karadžića, a preko puta Đačkog trga i Prve kragujevačke gimnazije.[2]
Izgled spomenika[uredi | uredi izvor]
Spomenik predstavlja kompoziciju koju čine četiri skulpture izlivene u bronzi.[3] Skulpture predstavljaju članova prve dugovečnije postavke ove grupe: pevača Borisa Aranđelovića sa mikrofonom i čuvenim dairama, Radomira Mihajlovića Točka sa gitarom, Slobodana Stojanovića Kepe za bubnjevima i Zorana Milanovića sa bas gitarom, a izlivene su u prirodnoj veličini.[4]
Predistorija[uredi | uredi izvor]
Inicijativa za podizanje spomenika potekla je iz Doma omladine 2022. godine[5], a podržala ju je lokalna samouprava.[6] Kragujevački Dom omladine je ustanova kulture u kojoj su „smakovci” imali prve nastupe. Grupa je zvanično formirana 1971, a ime je dobila po istoimenoj pozorišnoj predstavi koja je pripremana u Domu omladine. Prvu dugovečniju postavu iz 1974. godine činili su upravo Radomir Mihailović Točak, Slobodan Stojanović Kepa, Zoran Milanović i Boris Aranđelović.[7] Svojom muzikom i energijom grupa Smak obeležila 70-te godine na prostoru bivše Jugoslavije i postala je jedan od simbola Kragujevca.[8]
Kontroverze[uredi | uredi izvor]
Mišljenja o izgledu spomenika i samih skulptura su podeljena. Dok jedni spomenik rok grupi vide kao način da se grad makar na neki način oduži ovoj legendarnoj rok grupi, koja je proslavila Kragujevac u celom svetu,[9] drugi su negodovali već po pojavljivanju prvih fotografija na društvenim mrežama. Mnogi smatraju da, iako napravljen iz dobre namere i radi odavanja počasti velikanima grada, spomenik više deluje kao parodija.[10]
Svečano otkrivanje spomenika[uredi | uredi izvor]
Spomenik je otkriven istovremeno sa otvaranjem novog kragujevačkog Trga omladine, čiji je centralni deo.[11] Svečano su ga otkrili sami članovi grupe Smak − Radomir Mihajlović Točak, Slobodan Stojanović Kepa i Zoran Milanović, dok je skulpturu pevača grupe Borisa Aranđelovića, koji je preminuo 2015. godine, otkrio je tadašnji aktuelni gradonačelnik Kragujevca Nikola Dašić. Posle otvaranja priređen je veliki vatromet.
Posle svečanosti na susednom Đačkom trgu, ispred Prve kragujevačke gimnazije, koncert je održala grupa Smak plus, koju čine sinovi i bratanac trojice članova originalne postave Smaka.[6] Tom prilikom svirali su najpoznatije hitove rok grupe Smak.
Gradske vlasti nadaju se da će ovaj spomenik privući mnoge posetioce i postati svojevrsna turistička atrakcija Kragujevca,[8] a posebno tokom trajanja Arsenal festa, kada se u Kragujevcu okupi desetak hiljada ljubitelja muzike.[9]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „„Smak“ dobio spomenik u Kragujevcu”. www.rts.rs. 2023-09-23. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ Golubović Milenković, Marina (2023-09-22). „Svečano otkriven spomenik grupi Smak”. RTK. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ „Otkrivene SKULPTURE članova grupe SMAK u centru Kragujevca”. K1info.rs. 2023-09-23. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ „Grupa „Smak” dobila spomenik u centru Kragujevca”. Politika Online. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ „Kragujevac dobija TRG OMLADINE na kom će biti postavljen spomenik grupi SMAK”. InfoKG - Gradski portal. 2023-02-21. Pristupljeno 2024-06-11.
- ^ a b Nikić, Milan (2023-09-22). „U Kragujevcu otkriven spomenik grupi SMAK”. N1. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ Kartalović, Brane. „Spomenik grupi „Smak” na Trgu omladine u Kragujevcu”. Politika Online. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ a b „Otkriven spomenik grupi Smak na novom Trgu omladine”. Grad Kragujevac (kragujevac.ls.gov.rs). Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ a b „„Smak“ dobio spomenik u Kragujevcu”. www.rts.rs. 2023-09-23. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ „Kragujevac podigao spomenik grupi Smak, građani zgroženi”. Direktno. 2023-09-22. Pristupljeno 2024-06-10.
- ^ „U Kragujevcu će sutra biti otvoren novi Trg omladine i Spomenik rok grupi Smak”. Srbija Vesti. 2023-09-21. Pristupljeno 2024-06-10.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Grupa Smak dobija spomenik u Kragujevcu: U čast legendarnih rokera 250 ljudi pevalo i sviralo "Daire"”. Euronews.rs. 2022-08-31. Pristupljeno 2024-06-10.