Top Šnajder-Krezo 75 mm M1907
 |
Top Šnajder-Krezo 75 mm M1907 je francuski poljski top koji je predstavljao glavno artiljerijsko oruđe srpske vojske u balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu.
Soasant kenz, kako je zvan u srpskoj vojsci po francuskoj sintagmi za 75, bio je verzija osnovnog modela iz 1897. godine, koji je načinio revoluciju u artiljeriji: bio je prvi brzo pucajući top, pošto je ispaljivao tada velikih 20 granata u minutu.
Njegova nabavka je u Srbiji izazvala tzv. topovsku krizu 1906. godine, pošto se našla u središtu žestoke politike borbe između vladajućih radikala i opozicionih stranaka. Iako se na probama u gađanju sličan top nemačke firme Krup pokazao kao nešto bolji, vlada je odlučila da kupi top francuskog proizvođača Šnajder-Krezoa, zbog političke orijentacije na Francusku i zahteva Francuske da se iz zajma koga je odobrila Srbiji kupe topovi njenog proizvođača.
Ovaj top je proizvođen masovno. Francuska je 1914. imala oko 4000 raznih varijanti topa 75 mm M1897, a na kraju Prvog svetskog rata čak 17000. Amerika je 1917, kada je ušla u Prvi svetski rat, kupila 2800 ovih topova. Korišćeni su i u Drugom svetskom ratu, pa i na zanimljive načine: Amerikaci su ga montirali na bombarder B-25 Mičel i njime gađali japanske brodove. Upotrebljavan je i u kolonijalnim ratovima, kao od strane Francuske u Alžiru oko 1960. godine.
Specifikacija[uredi | uredi izvor]
- Kalibar: 75 mm
- Težina: 1040 kg
- Dužina cevi: 2,324 m
- Težina granate: 6,4 kg
- Težina šrapnela: 6,1 kg (320 kuglica)
- Brzina na izlazu iz cevi: 550 -{m/s-
- Maksimalan domet: 7300 m
- Elevacija: -5/+16°