Uranizam

Uranizam je pojam iz 19. veka koji se koristio za definisanje osoba tzv. trećeg roda, izvorno muškarca kog seksualno i emotivno privlače drugi muškarci, a vremenom se proširio i na homoseksualne žene i druge polne orijentacije.^[1] Pretpostavlja se da pojam potiče od nemačke reči Urning, koju je prvi put iskoristio Karl Hajnrih Ulrihs u pet knjiga izdatih 1864. i 1865. godine kasnije objedinjenih u delo „Istraživanje zagonetke muško-muške ljubavi“ (nem. Forschungen über das Räthsel der mannmännlichen Liebe). Urlihs je razvio svoju terminologiju pre javne upotrebe pojma homoseksualnost, a reč termin „uranizam“ potiče od grčke boginje Afrodite Uranije stvorene iz testisa boga Urana. Prema tumačenju uranista, ona predstavlja homoseksualce, dok Afrodita Dioneja predstavlja heteroseksualce. Pojam je brzo prihvaćen na engleskom govornom području u viktorijansko doba od strane pobornika emancipacije homoseksualaca, koji su ga koristili da bi opisali drugarsku ljubav, ujedinjujući „otuđene delove društva“ i rušeći klasne i rodne barijere.

Uranizam je kao pojam postao popularan među pripadnicima pesničke grupe koje je proučavala homoseksualnost u antičkoj umetnosti kao inspiraciju za stvaranje poezije od 1870. do 1930. godine, a čija su dela danas poznata kao „uranistička poezija“.

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Ulrihs je shvatio da nisu sve muške osobe koje privlače muškarci „žene“ po svojoj prirodi. Kako bi opisao rodnu raznolikost i seksualnu orijentaciju muških osoba, Ulrihs je razvio složeniju podelu utemeljenu na tri osnovne karakteristike: polnoj orijentaciji (privučen muškarcima, biseksualan, privučen ženama), preferencijalnom seksualnom ponašanju (pasivan, bez preferencija, aktivan) i rodnim karakteristikama (feminiziran, srednji, muževan). Ulrihs je napravio sledeću klasifikaciju:^[2]

Urningin: telom ženska osoba sa muškom psihom, seksualno privučena ženama
Urning: Telom muška osoba sa ženskom psihom, seksualno privučen muškarcima
Dioningin: heteroseksualna žena
Dioning: heteroseksualni muškarac
Uranodioningin: biseksualna žena
Uraniodioning: biseksualni muškarac
Cviter: interseksualna osoba
Urningtum, „muška homoseksualnost“ (ili urnische Liebe, homoseksualna ljubav) koja je dodato objašnjena sledećim pojmovima:
- Menlinge: vrlo muževan, s ženskom psihom i seksualno privučen feminiziranim muškarcima
- Vajblinge: izgledom, ponašanjem i psifom feminiziran muškarac, seksualno privučen muževnim muškarcem
- Manuring: feminiziran izgledom i ponašanjem, s muškom psihom i seksualno privučen ženama
- Cvišen-urning: odrasli muškarac seksualno privučen adolescentima
- Konjuktivan, sa nežnim i strastvenim osećanjima prema muškarcima
- Dizjunktivan, s nežnim i strastvenim osećanjima prema ženama
- Firilisirte menlinge: muški urning koji je usvojio društveno prihvatljivo ponašanje heteroseksualnih muškaraca, bilo prisilom ili navikom
Uraniaster: heteroseksualni muškarac koji praktikuje situacijske homoseksualne odnose (npr. u zatvoru ili vojsci)

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Uranizam”. Vocabolario Treccani. Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Pristupljeno 14. 9. 2017.
^ Clarke, Victoria; Ellis, Sonja J; Peel, Elizabeth; Riggs, Damien W. (2010). Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Queer Psychology: : An Introduction. Cambridge University Press. str. 7. ISBN 9781139487238.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Clarke, Victoria; Ellis, Sonja J; Peel, Elizabeth; Riggs, Damien W. (2010). Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Queer Psychology: : An Introduction. Cambridge University Press. str. 7. ISBN 9781139487238.

[1] „Uranizam”. Vocabolario Treccani. Istituto dell'Enciclopedia Italiana. Pristupljeno 14. 9. 2017.

[2] Clarke, Victoria; Ellis, Sonja J; Peel, Elizabeth; Riggs, Damien W. (2010). Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Queer Psychology: : An Introduction. Cambridge University Press. str. 7. ISBN 9781139487238.

[1]

[2]