Fani
 |
Fani ili Fandi je albansko pleme i bajrak plemena Mirdita, nalazi se u oblasti Mirdita u centralnom delu severne Albanije. Fani se nalazi u gornjem delu reke Fani i Vogelj. Fani se graniči sa albanskim plemenima Mali i Zi na severu, Ljuma i Areni na istoku, Lura i Oroši na jugu i Spači na zapadu. Glavna naselja Fana su: Bisak, Klos, Šenjin, Domđon i Tira. Dominantna religija kod Fana je katolicizam.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Pleme Fani je dobilo ime po reci Fan. Prvi put se pominju kao Fanti 1515. godine. Pominju se u izveštaju Marina Bicija 1610. godina kao Fandi; zatim u pismu Pjeter Budija kao "Pandeimade" (tj. Fani i Madh). Apostolski posetilac u Albaniji Pietro Stefano Gaspari tokom svog putovanja 1671-1672. godine beleži da u selu Kačinaru u Fanu postoji crkva izgrađena od kamena posvećena rođenju Presvete Gospe. Postoji i oltar koji je posvećen Gospi. U prvom pouzdanom popisu stanovništva u Albaniji 1918. godine pod austrougarskom administracijom, populaciona statistika plemena Fani bila je sledeća: 504 domaćinstva sa ukupno 3.332 stanovnika. To su bila naselja: Bisak, Domđon, Konaj, Seriljja, Šenđin i Džudža. Postojale su značajne kolonije plemena Fani na zapadu Kosova (oko Peći, Đakovice i Prizrena). Region Fani bio je veoma siromašan i uslovi za obradu zemljišta su bili loši što je bio jedan od razloga da se iz plemena Fani 1840. godine 300 porodica iseli u planine Hasa kod Đakovice. 1850-ih godina 4.000 Fana je čuvalo svoja stada ovaca tamo. Emile Vijet, francuski konzul u Skadru, primetio je prisustvo plemena Fani u Đakovici 1866. godine: "Katolički element čine kolonisti iz bajraka Fani poreklom iz Mirdite. Oni su živeli na ovom području nekoliko generacija i sami upravljaju sobom, ne prepoznajući nikoga osim princa Mirdite kao njihovog vođu. Oni su u potpunosti posvećeni sultanu i predstavljaju jedinstvenu oružanu silu koja mu je na raspolaganju u slučaju napada muslimanskih gorštaka u planinama."
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Fani je jedan od pet bajraka plemena Mirditi, mada ne jedan od tri originalna bajraka (Spači, Kušneni i Oroši). Prvobitno je bio deo plemena Lura na istoku, ali se pridružila Mirditima kada je Ljuma islamizovana. Fani nije srodnik sa tri originalna bajraka. Fani su bili nepokorna grupa u osmanskom vremenima i nakon toga. Zbog stalnih pljački, Fani su 1666. godine od strane sandžakbega Verlacija proterani sa plemenske teritorije. Međutim, nekoliko godina kasnije, oni su se vratili u svoju domovinu. Takvu kaznenu politiku preseljenja, kao što su to radili Turci u Albaniji, se retko primenjivala.