Hetimasija

Hristos je prikazan kao detence, jagnje nevino koje se žrtvuje za nas. Hetimasija je kroz vekove dobijala razne oblike,scene.

Hetimasija je grčka reč (ἑτοιμασία) koja znači Ugotovljeni ili Priugotovljeni presto.

Poreklo pojma

Ovaj motiv u istočno – hrišćanskom slikarstvu zasnovan je na Psalmima ( 9,7-8; 89,14; 103,19 ). Gospod na nebesima postavi presto svoj, i carstvo njegovo svima vlada (Ps 103,19). Simvolizuje Boga kao Svetu Trojicu; nebeski presto, tron Božiji, tj. Nebesku časnu trpezu, već pripremljen, priugotovljeni presto; Hristovu žrtvu, stradanje i smrt na Krstu. Od XI veka ovaj motiv ima najčešće značenje pripremljenog trona Spasiteljevog za njegov Drugi dolazak. Prikazuje se: u vidu prestola ( trpeze ) prekrivenog crvenom ili purpurnom tkaninom što predstavlja stradanje Hristovo – Hristova stradalnička haljina (boje: crvena), i sa knjigom- jevanđeljem položenim na nju i golubom. Tada Hetimasija predstavlja Svetu Trojicu: presto simvolizuje Boga Oca, knjiga – Sina, a golub- Svetog Duha. Uz tron, tj. uz leđni naslon prestola, postavljena su oruđa stradanja Hristovog: krst o koji je na preseku krakova okačen trnov venac. Uz njega su prislonjeni koplje i trska s golubom. Ispod, odnosno neposredno ispred prestola neretko je supedaneum ( klupica) sa jastukom i posuda - „hidrija“, poput putira, s Hristovom krvlju ili diskos sa svetim hlebom, Agnecom, tj. Telom Hristovim prinetim na žrtvu. Na klupici – supedaneumu mogu biti položeni klinovi kojim je Hristos prikovan na krst. A na jastuku može biti prikazan i Sveti Duh u vidu goluba. U razvijenom ili skraćenom obliku Hetimasija je često prisutna tokom srednjeg veka, i to naročito u tematskom programu zidnog slikarstva u prostorima namenjenim sahranjivanju, kao i na nadgrobnim spomenicima, sarkofazima, kada predstavlja simbol Hristovog Drugog dolaska (Parusija) i Poslednjeg suda, kao skraćena predstava Strašnog suda.