Hidroelektrana Zvornik
| Hidroelektrana „Zvornik” | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Najbliže naselje | Mali Zvornik |
| Reka | Drina |
| Početak izgradnje | 1948. |
| Prva sinhronizacija | 1955. |
| Podaci o jezeru | |
| Stvara | Zvorničko jezero |
| Zapremina | 42 km³ |
| Površina | 13 km² |
| Podaci o elektrani | |
| Broj turbina | 4 |
| Tip | branska |
| Instalisana snaga | 86,6 MW |
| Tip turbine | Kaplan |
Hidroelektrana „Zvornik” se nalazi, kao prva podignuta, na reci Drini, pripada privrednom društvu Drinsko - Limske hidroelektrane, puštena je u rad 1955 godine. Radovi su započeti 1948. godine na 93. kilometru od ušća Drine u Savu, danas na teritoriji opštine Mali Zvornik. Izgradnjom brane, na Drini se formiralo veštačko Zvorničko jezero, dugačko oko 25 kilometara, od Malog Zvornika do Velike Reke. [1][2][3]
Uz redovno održavanje i korišćenje ona je u ovom periodu dala odgovarajući doprinos energetskom sistemu Srbije. Za svojih 50 godina neprekidnog rada proizvela je preko 22 milijarde kWh električne energije i prebacuje plan proizvodnje svake godine.
Tehničke karakteristike[uredi | uredi izvor]
Hidroelektrana je pribransko-protočno postrojenje, dužina same brane je 166,5 metara, a ukupna dužina računajući i mašinske zgrade iznosi 267 m. Građevinska visina brane je 42 m, dok je korisni pad 21,6 m.
Brana ima osam prelivnih polja za propuštanje suvišnih voda, slapište dužine 32m za umirivanje energije vode koja se preliva, a obezbeđena je i sa 4 temeljna ispusna tunela za propuštanje rečnog nanosa i viška vode. Sa desne strane u brani je tunel dug 125 m i širok 2,5 m koji služi za propuštanje balvana. Na levoj strani brane je izgrađena riblja staza, ukupne dužine 160 m, čime se vodi računa o ribi koja iz reka Dunava i Save ulaze u Drinu, a za vreme mrešćenja dopiru čak do njenih izvorišta.
Sa svake strane brane je po jedna mašinska zgrada, u kojima su smeštena po dva agregata. Početna instalisana snaga svakog agregata, koji se sastoji od po jedne turbine i generatora, iznosila je po 22,4 MW, što je davalo ukupnu snagu od 86,6 MW. U novije vreme, podizanjem gornjeg nivoa vode i produbljivanjem korita Drine ispod brane, povećan je koristan pad tako da je povećana snaga agregata na nešto više od po 24 MW, što u ukupnoj snazi iznosi 96 MW.
Turbine su tipa Kaplan sa vertikalnim vratilom snage od po 30,400 KS, generatori su vertikalni sa vazdušnim hlađenjem. Kompletno upravljanje hidroelektranom je automatizovano i vrši se iz razvodnog postrojenja, koje je smešteno 600 m dalje od brane.
U HE Zvornik obavljeni su radovi kompletnog servisa na generatorima kao i ugradnja sistema za nadzor nad radom elektrane. Studija pod nadzivom „Modernizacija i mogućnost povećanja snage i proizvodnje u HE Zvornik“ urađena je 2002. godine. Godine 2015. Hidroelektrana „Zvornik” zvanično je započela radove na revitalizaciji postrojenja. Puštanjem u rad dva revitalizovana agregata početkom 2018. godine, snaga postrojenja je povećana za skoro 15 megavata.[4]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Šest decenija Opštine Mali Zvornik. Mali Zvornik: SO Mali Zvornik. 2015. str. 114. ISBN 978-86-907361-2-6.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „O hidroelektrani Zvornik”. Drinsko limske hidroelektrane. Pristupljeno 25. 10. 2016.
- ^ „HE "Zvornik"”. Opština Mali Zvornik-zvanična prezentacija. Arhivirano iz originala 26. 10. 2016. g. Pristupljeno 25. 10. 2016.
- ^ Tanjug (12. 10. 2015). „Počela revitalizacija HE Zvornik vredna 70 miliona evra”. Blic onlajn. Pristupljeno 25. 10. 2016.
- ^ Obnovljeni agregati u HE „Zvornik” pušteni u rad (B92, 23. januar 2018)
