Hidrološki kompleks Kalipolje
Hidrološki komleks Kalipolje-Bukovik se nalazi na obronku planinskog masiva Javor,u severozapadnoj Srbiji, na desnoj dolini reke Uvac. Površina koju zauzima je 139 ha 21a 45 m2. Kompleks se sastoji od Korićanskog vrela, doline Kalopolje sa Kalipoljskom rekom, ponora Kalipoljske reke, pećine Bukovik, i vrela Vrševine.
O pojavama[uredi | uredi izvor]
Korićansko vrelo je gravitacionog tipa, koje je drenirano od karsni masiv u zaleđu na severu i formira tok Kalipoljske reke. Kalipolje je oveća depresija. Otpočinje Korićanskim vrelom na istoku, a završava slepom dolinom to jest ponorom Kalipoljske reke na zapadu.
Pećina Bukovik[uredi | uredi izvor]
Ranije zaštićena Pećina Bukovik je hidrološki aktivan, podzemni oblik karstnog reljefa sa kanalima u tri nivoa. Donji nivo pećinskih kanala ima stalni tok, kojipotiče od ponora Kalipoljske reke i najvećim delom ističe na karstnom vrelu Vrševina. Srednji pećinski nivo bogat je različitim formama pećinskih ukrasa, među kojima salivi imaju posebno mesto. Dužina pećinskog kanala je 1402 m. Hidrološke i morfološke karakteristike čine Pećinu Bukovik jedinstvenim podzemnim oblikom karstnog reljefa Srbije. Biospeleološke karakteristike je takođe čine jedinstvenim staništem osam vrsta flore. Po dnu pećine su obrazovani orozioni lonci kao i jezera.[1] Doprinos ove pećine u sferi nauke i obrazovanja je veoma značajan.
Vrelo Vrševina[uredi | uredi izvor]
Ovo vrelo odlukue stalnost i snaga, karstnog je tipa na kome ističu vode donjeg nivoa pećine Bukovik. Kratki tok vrela se uliva u povremeni tok Vrševine koji se nakon nekoliko kilometara uliva u reku Uvac[2] Navedene pojave, koje čine Hidrološki kompleks raspoređene su na dve lokacije koje su podzemnom hidrogeološkom vezom povezane u jedinstvenu funkcionalnu hidrološku celinu.
Zaštita[uredi | uredi izvor]
Spomenik prirode „Hidrološki kompleks Kalipolje – Bukovik određuje se drugi stepen zaštite za celo područje u kome se aktivna zaštita, sprovodi na zaštićenom području ili njegovom delu sa delimično izmenjenim ekosistemima velikog naučnog značaja i posebno vrednim predelima i geonasleđu.[3] Kompleks je pod upravom preduzeća Rezervat Uvac iz Nove Varoši.
