Carigradski sabor (1285)

Carigradski sabor, ili Vlahernski sabor 1285. je sabor predstavnika pravoslavne crkve, sazvan 1285. godine u Velikoj Vlahernskoj crkvi u Carigradu.

Sabor je sazvao i njime predsedavao patrijarha carigradski Grigorije II. Saboru su prisustvovali patrijarh Aleksandrijski Atanasije III i Andronik II Paleolog, car Vizantijskog carstva.

Carigradska pravoslavna crkva je na Saboru poništila odluku Drugog Lionskog sabora da zaključi uniju sa Rimokatoličkom crkvom. Sabor je osudio akte carigradskog patrijarha za vreme Lionske unije Jovana XI Veka.

Konačno je osudio lažnu dogmu koju su 1274. ustanovili rimokatolici o ishođenju Svetoga Duha ne samo od Boga Oca, već „i od Sina“ („Filiokve“).

Grigorije II je učinio je da ovaj Sabor odobri tekst koji, osuđuje Filiokve, priznaje večno projavljivanje Duha kroz Sina. Saboru je kao osnova poslužilo učenje da charismata Duha nisu vremenske stvorene realnosti, već večna nestvorena blagodat ili energija Božija. Ovom nestvorenom božanskom životu čovek ima pristup u Telu ovaploćenog Logosa. Stoga nam blagodat Svetog Duha ne dolazi kroz ili od Sina; ono što nam je dano nije ni sama ipostas Duha, niti stvorena, vremenska blagodat, nego spoljašnja projava Boga, različita i od Njegovog lica i od Njegove suštine. Veliki vizantijski bogoslov Grigorije Palama, preuzeo je i razvio ovaj argument kao i Grigorije Kiparski, formalno priznajući da je Duh kao energija, Duh Hristov i dolazi od Njega, pošto Ga je On dunuo, poslao i projavio, ali, u Njegovom samom biću i Njegovom postojanju, ali nije od Hrista, nego od Oca.