Česma Pekarsko-mehanskog esnafa (Užice)
| Česma Pekarsko – mehanskog esnafa | |
|---|---|
 Česma Pekarsko – mehanskog esnafa | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Užice |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1896. |
| Tip kulturnog dobra | Spomen - česma |
Česma Pekarsko-mehanskog esnafa zadužbina je ovog esnafa u Užicu, a podignuta je 1896. godine. Nalazi se na Rakijskoj pijaci.
Pekarsko-mehanski esnaf[uredi | uredi izvor]
Pekarsko-mehanski esnaf u Užicu osnovan je 1846. god., a 1853. pekari se izdvajaju i osnivaju Pekarsko-ekmeščijski esnaf. 1882. Bio je jedan od finansijski najjačih esnafa u Užicu. Po popisu iz 1866. Užice ima 86 aktivnih zanatlija (40 preduzimača i 46 pomoćnika). U drugoj polovini 19. veka pekarsko-mehanski zanat je bio odlične uslove za razvoj, a pekarsko zanimanje je bilo najčešće.[1] [2] Feliks Kanic u knjizi „Srbija“ navodi da 1896. godine u Užicu radi 118 pekara.[3]
Izgled i istorijat česme[uredi | uredi izvor]
Na postolju česme nalazi se stub od crvenog kamena, obima 117 cm, pri vrhu 137 cm. Ispod je kamena svinjska glava iz čije čeljusti ističe voda. U vreme napada Nemačke na Jugoslaviju česama je bila deo barikade odbrane grada. U rekonstrukciji česme posle rata i ovaj događaj je na česmi obeležen. Na desnoj strani kamene osnove, gledano prema česmi, na mermernoj ploči nalazi se tekst:
"Ova česma 1.XI 1941. bila je deo partizanske barikade.
Nemački tenkovi 29. XI 1941. srušili su česmu i Na njoj istaknutu crvenu zvezdu.
Obnovio je Narodni muzej 1966. godine.“.[4]
Kada je uređivana Rakijska pijaca 1984. godine, česma je premeštena na sadašnje mesto, a vodu dobija iz gradskog vodovoda.
Natpisi na česmi[uredi | uredi izvor]
Iznad mesta gde ističe voda:
O svom trošku – pekarsko-mehanaski esnaf
Sa desne strane:
Grada Užica
Sa leve strane:
Godine 1896.
Sa zadnje strane:
Svojoj opštini
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Samouki rukopis / Miladin T. Radović. - Titovo Užice : Narodni muzej, 1984. .
- ^ Užički leksikon / urednik toma Dragica Matić. - Beograd : Službeni glasnik ; Užice : Grad Užice, 2014.
- ^ Srbija, zemlja i stanovništvo : od rimskog doba do kraja XIX veka. Knj. 1 / Feliks Kanic ; [preveo Gligorije Ernjaković]. - Beograd : Srpska književna zadruga : Rad, 1985
- ^ Česme užičke / Milorad S. Iskrin ; [fotografije Milorad S. Iskrin ; mape izradio Gordan Gogo Ćosić]. - 2. dopunjeno izd. - Užice : Art plus, 2004
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvaničan sajt grada Užica
- Česme užičke - Kurir Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. novembar 2015)
- Baština Užica
- Karavan "Moja Srbija" -Užice-