Američka okupacija Dominikanske Republike (1916–1924)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Američka okupacija Dominianske Republike
Deo Banana ratova

Američka zastava iznad znamenite tvrđave Fortaleca Ozama u Santo Domingu 1922. godine
Vreme5. maj 1916–27. decembar 1924.
Mesto
Dominikanska Republika
Ishod američka pobeda
Sukobljene strane
 SAD Dominikanska Republika Dominikanska Republika
Komandanti i vođe
Sjedinjene Američke Države Vilijam B. Keperton
Sjedinjene Američke Države Heri Šepard Knap		 Dominikanska Republika Deziderio Arijas
Žrtve i gubici
7 mrtvih, 15 ranjenih marinaca
40 poginulih mornara[1]		 100–300 gubitaka
144 poginulih marinaca (u periodu 1916–1924)[2]

Američka okupacija Dominikanske Republike je trajala od 1916. do 1924. godine te predstavljala treći najduži od svih banana ratova koji su karakterisali američku politiku prema susednim zemljama Latinske Amerike u prvim decenijama 20. veka. Do nje je došlo godinu dana nakon početka američke okupacije susednog Haitija. Započela je vojnim iskrcavanjem američkih američkih marinaca u glavni grad Santo Domingo 5. maja 1916. godine,[3] pri čemu je kao izgovor bila zaštita američkih diplomatskih misija; ti su se događaji poklopili sa pučem koji je dominikanski sekretar rata Deziderio Arijas izveo protiv demokratski izabranog predsednika Huana Izidra Himenesa. Tehnički i brojčano nadmoćne američke snage, sa izuzetkom okršaja poznatog kao bitka kod Gvajakanasa, uglavnom nisu naišle na značajniji oružani otpor te su za nekoliko meseci preuzeli kontrolu nad svim važnijim gradovima i lukama zemlje. Arijas je pristao da napusti zemlju, a Amerikanci su, pod izgovorom uspostavljanja reda i mira uspostavili okupacioni režim te preduzeli niz mera da se uspostavi ekonomska i politička stabilnost u zemlji, odnosno pro-američki režim koji bi trebao p da preuzme vlast po formalnom završetku okupacije. Iako je određena stabilnost postignuta, među velikim delom dominikanskog stanovništva je okupacija izazvala negodovanje, pre svega zbog toga što je među američkim funkcionarima bilo malo onih koji su govorili španski ili imali razumevanja za domaću kulturu. U nekim područjima zemlje, pre svega u istočnim provincijama El Seibo i San Pedro de Makoris se već 1917. pojavio pobunjenički pokret poznat kao gaviljeros, koji je pod vodstvom generala Ramona Natere počeo da izvodi gerilske akcije protiv američkih trupa. Iako nije bio u stanju da istera Amerikance iz zemlje, ni Amerikanci ga nisu bili u stanju ugušiti, te su 1921. njegovi prethodnici prihvatili amnestiju. U međuvremenu je završio Prvi svetski rat, koji je služio kao jedan od izgovora za okupaciju, te se protiv okupacije počelo okretati i i američko javno mnenje. Predsednik Voren Harding, koji je izabran na platformi okončanja vojnih intervencija, 1921. je otpočeo pregovore sa vodećim dominikanskim političarima o povratku dominikanskog suvereniteta. Formalni sporazum je postignut 30. juna 1922. godine, a proamerički kandidat Horasio Vaskez 1924. godine pobedio na predsedničkim izborima. Dana 13. juna 1924. godine, nakon njegove inauguarcije, američka okupacija je formalno završila. Dana 27. decembra 1924. je, međutim, potpisana posebna konvencija kojom SAD ponovno preuzimaju kontrolu nad dominikanskim carinama,[4] ali je ona stavljena van snage tek 1941. godine.[5]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ The Savage Wars of Peace: Small Wars and the Rise of American Power. 2014. str. 169. 
  2. ^ Ayres (2008). A Military Miscellany. 
  3. ^ „USA Dominican Republic Resistance 1917-1921”. The Dupuy Institute. 16. 12. 2000. Pristupljeno 29. 6. 2014. 
  4. ^ „Dominican Republic-United States”. The American Journal of International Law. 36 (4): 209—213. 1942. JSTOR 2213777. S2CID 246011614. doi:10.2307/2213777. 
  5. ^ American foreign relations: a history. Since 1895, Volume 2, pg. 163

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Veze na španskom

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Америчка_окупација_Доминиканске_Републике_(1916–1924)&oldid=26809865”