Bastasi (Bosansko Grahovo)

Bastasi
Bastasi;
Administrativni podaci
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Federacija BiH
Opština	Bosansko Grahovo
Stanovništvo
— 2013.	20
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 04′ 07″ S; 16° 39′ 35″ I / 44.068619° S; 16.659813° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
	Bastasi Bastasi na karti Bosne i Hercegovine
Ostali podaci
Pozivni broj	034

Bastasi su naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini, u opštini Bosansko Grahovo, koje administrativno pripada Federaciji Bosne i Hercegovine. Prema popisu stanovništva iz 2013. godine, u naselju je živjelo svega 20 stanovnika. Svi stanovnici su bili Srbi.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Teško je objasniti šta znači naziv naselja. Naziv, verovatno, nije slovenski. Na izvoru Bastašice, i praistorijskoj gradini, nađeni su arheolški i epigrafski ostaci, ulomci rimskih nadgrobnih spomenika koji mogu da posvedoče o nekadašnjem rimskom naselju na ovome lokalitetu. Interesantno je da u južnoj Italiji postoji mjesto zvano Basta. Može biti da su se i Bastasi ranije zvali Basta, odnosno da su to ime naselju dali rimski legionari, vojnici, među kojima je neko mogao biti iz istoimenog mesta u južnoj Italiji. Preko ovih podataka ne može se olako prelaziti. Smatram da je ime sela formirano od italijanske reči „basta“, koja se upotrebljava u značenju našeg „dosta“, te da ime sela Bastasi podseća na nekadašnje prisustvo Rimljana.

Josip Smodlaka smatra da je ime sela izvedeno od grčke riječi „bastaks“, nosač, što bi se teško moglo prihvatiti.

U selu živi predanje, da je naziv dobilo po potoku Bastašici. Priča se i o nekoj rimskoj vojsci „Bas“. U okviru sela, na lokaciji zvanoj Crkvina, iskopano je nekoliko ostataka rimskih nadgrobnih spomenika. Ima još nekoliko srednjovekovnih stećaka, bez teksta i ornamentike. Sve nas ovo upućuje na zaključak, da je ovde, u određenom vremenskom periodu, bilo staro naselje.^[1]

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

U Bastasima su do decembra 1994. godine živeli isključivo Srbi:

Vukovići – Znaju da vode poreklo iz Vrličkog kraja, sa izvora rijeke Cetine. Tamo su imali svoje daljnje rođake sve do raspada avnojevske Jugoslavije. Slave Svete mučenike i besrebrenike Kozmu i Damjana

Guzijani – osim starih Bastašana malo ko i zna da je u Bastasima živela i ova familija. Doduše, poslednji su iselili iz Bastasa u kolonizaciji krajem 1945. godine u Vojvodinu (Banatski Despotovac). Sada ih ima u Ban. Despotovcu, Novom Sadu, Beogradu, Zrenjaninu… Jedan od poznatijih Guzijana poreklom iz Bastasa je Dragan Guzijan (1959. g.) reditelj i urednik u RTV u Novom Sadu. Slave Svetog Nikolaja Čudotvorca – Nikoljdan.

Đape – Radi se o doseljenicima iz Bitelića kod Sinja. Njihovo dalje porijeklo je okolina Trebinja i Nikšića. Slave Svetog Velikomučenika Georgija Pobedonosca – Đurđevdan.

Ivetići – Doselili su iz Vrličke regije, iz Civljana. Slave Svetog Prvomučenika i Arhiđakona Stefana.

Kalabe – Oni tvrde da su doselili iz Glamočke regije, sa područja Crnog Vrha. Njihovih rođaka ima u Halapiću kod Glamoča, koji su pod istim prezimenom došli na ovaj teren iz Bastasa. Slave Svetog Prvomučenika i Arhiđakona Stefana.

Kozari – Ovaj rod se doselio iz sela Zastinje kod Livna. Ranije su se prezivali Lovren. Prezime Kozar su dobili po jednom od njih, koji je čuvao koze. Slave Svetog Velikomučenika Georgija Pobedonosca – Đurđevdan.

Kozomare – Poreklom su sa Kozare. Neki istraživači tvrde da su Kozomare porijeklom iz Starog Vrha. Slave Sabor Svetog Jovana Krstitelja – Jovanjdan.

Lovre – Doseljeni su u Bastase iz Popovića kod Glamoča. Slave Svetog Velikomučenika Georgija Pobedonosca – Đurđevdan.

Ljuboje - Tvrde da su doseljenici iz rejona kod Ključa. Slave Svetog apostola i jevanđelistu Marka.

Cvijani – Doselili su davno iz rejona Šujice. O njima nema bližih podataka, niti o njihovom daljem poreklu. Slave Sabor Svetog Jovana Krstitelja – Jovanjdan.

Šegrti – Prema utvrđenom, Šegrti u ovo selo dolaze iz okoline Livna. Tamo su se prezivali Deridaska. Ispitivanjem nije utvrđeno odakle je porijeklom ovaj rod i zbog čega je menjao prezime, te da li ga je imao stalno ili privremeno i imaju li ikakve veze sa Šegrtima u Lastvi, kod Trebinja. Ovaj rod je poznat u užoj i široj regiji. Svrstavaju ga u razgranatiju celinu. Mogao bi se svrstati u starosedeoce Livanjskog polja. Slave Svetog Prvomučenika i Arhiđakona Stefana.^[1]

Nacionalnost^[2]	2013.	1991.	1981.	1971.	1961.
Srbi	20	195	148	372	424
Jugosloveni	—		127
ostali i nepoznato			1	1
Ukupno	20	195	276	373	424

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1961.	424
1971.	373
1981.	276
1991.	195
2013.	20

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b Bastasi | Udruženje Ognjena Marija Livanjska
^ ^a ^b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Izvori[uredi | uredi izvor]

Tromeđa: Bastasi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. jun 2020) (jezik: srpski)

[аутоматски_генерисано1-1] Bastasi | Udruženje Ognjena Marija Livanjska

[Савезни_завод_за_статистику_СФРЈ-2] Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

[1]

[2]