Borheseov puč
Borheseov puč (ital. Golpe Borghese) bio je pokušaj neofašističkih snaga da preuzmu vlast u Italiji u noći sa 7. na 8. decembar 1970. godine
Urotnici[uredi | uredi izvor]
Idejni pokretač ovog puča je bio princ Julio Valerio Borhese koji tokom Drugog svetskog rata isprva bio italijanski ratni heroj, a potom ratni zločinac zbog mučenja i pogubljenja civila. Nezadovoljan neaktivnošću profašističke partije Italijanski socijalni pokret u septembru 1968. godine osnovao je partiju Nacionalni front uz pomoć koje je pokušao da izvrši državni udar. Njegovi saveznici tokom ove urote su masonska loža P-2 (Propaganda due), sicilijanska mafija, šef italijanske vojne tajne službe i vrlo verovatno tadašnji italijanski ministar odbrane. Stajalište SAD po pitanju ove urote je bilo dvojbeno pošto ju je CIA podržala, dok se američka ambasada u Rimu tome protivila.
Plan urotnika[uredi | uredi izvor]
Puč je trebalo da započne osvajanjem zgrade ministarstva odbrane u Rimu gde se nalazilo nekoliko stotina automatskih pušaka koje je trebalo da posluže za naoružavanje zaverenika koji nisu bili pripadnici vojske. Nedugo po odnošenju naoružanja manji regularni vojni odred je trebalo da zauzme zgradu italijanske državne televizije, dok je trebalo da istovremeno pripadnici mafije iz Palerma izvrše ubistvo ministra unutrašnjih poslova, masonska loža P-2 morala je da organizuje otmicu predsednika republike. Navodno zbog pritiska iz Vašingtona koji je zahtevao da po izvršenom udaru na vlast mora doći civilna osoba, za funkciju budućeg predsednika bio je izabran Đulio Andreoti. Kao potpora ovom preuzimanju vlasti u Rimu bile su zamišljene pomoćne akcije u drugim italijanskim gradovima.
7. decembar 1970.[uredi | uredi izvor]
Dok je samo osvajanje zgrade ministarstva odbrane izvršeno po planu sve ostalo je ubrzo počelo da se raspada. Planirano iznošenje 200 automatskih pušaka tokom popodneva se zbog malenog broja urotnika i nužne pažnje odužilo do pola noći. Takav razvoj događaja je proizveo paniku među vođama urote koji su potom izdali naređenje o obustavi puča u trenutku kada je odred od 187 vojnika već ušao u Rim i nalazio se na manje od 500 metara od zgrade televizije. Dodatni razlog za obustavu puča je bilo njegovo potpuno neotkrivanje, tako da je trebalo samo vratiti oružje natrag u zgradu ministarstva odbrane što je izvršeno s izuzetkom jednog od pet ukradenih pištolja.
Otkriće[uredi | uredi izvor]
Kako je broj učesnika uorte bio nekoliko hiljada, potpuno se podrazumevalo da tajna o njemu neće biti dugo skrivena. Trebalo je ipak 3 meseca do izlaska cele priče u javnost kada je javni tužilac podigao tužbu zbog pokušaja državnog udara. U suđenjima koja su trajala dve godine s jedinim konkretnim dokazom puča, nestalim pištoljem, svi optuženi su oslobođeni rečima sudije:
Svi ti starci od šezdeset godina su živeli u nekom svom svetu
Uništenje dokaza[uredi | uredi izvor]
Nezadovoljan rezultatom suđenja zamenik tajne vojne službe je nastavio istragu i sklopio potpunu sliku urote 1974. godine. Znajući da mu je nadređeni urotnik, on je svoj dosije predao tadašnjem ministru odbrane Đuliju Andreotiju, koji je po svojim kasnijim rečima sa spiska urotnika obrisao veći broj osoba jer one po njemu nisu bile važne za otkriće celokupne urote.[1]
Italijanska sudska trakavica ovog slučaja trajala je više od 25 godina zbog raznih novih dokaza koji su se tokom vremena pojavljivali. Godine 1998. su definitivno svi urotnici proglašeni slobodnima. Neki zbog navodne nevinosti, a neki zbog zastare slučaja.
Postfestum[uredi | uredi izvor]
Princ Valerio Borhese, koji je dao ime ovom puču, nakon njegovog neuspeha sklonio se u Španiju,[3] gde je nenadano umro pre navršene sedamdesete godine. Đulio Andreoti bio je 7 puta premijer Italije, a 2002. godine bio je osuđen na 20 godina zatvora zbog mafijaškog ubistva novinara Pekorelija. Tokom kasnijeg žalbenog postupka ova je presuda poništena. Ukidanjem državne tajne na deo američkih dokumenata povezanih s ovim događajem postala je jasna upletenost američkog predsednika Ričarda Niksona u ovaj puč pošto su ga agenti CIA-e redovno obaveštavali o njegovoj organizaciji i svim drugim vezanim događajima.[4] Dokumente u vezi s tim je u Italiji izdao list La Republika u decembru 2004. godine .[1] Međutim, samo su pojedini marginalizovani krugovi unutar CIA-e podupirali puč, jer je osnovna politika CIA-e bila nedozvoljavanje većih geopolitičkih promena na Mediteranu.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g (jezik: italijanski) Il golpe Borghese. Storia di un'inchiesta Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. avgust 2010), La storia siamo noi, Rai Educational (accessed February 24, 2011)
- ^ (jezik: italijanski) E la Cia disse: sì al golpe Borghese ma soltanto con Andreotti premier, La Repubblica, December 5, 2005
- ^ Italian Police Track Leftist Terrorists, The New York Times, March 29, 1971
- ^ René Monzat, Enquêtes sur la droite extrême, Le Monde-éditions. 1992. str. 84.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
