Lun, kralj ponoći (romani)

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Lun, kralj ponoći je serija roto-romana čiji je tvorac srpski pisac Mitar Milošević (pod pseudonimom Frederik Ešton). Serijal je počeo da izlazi u novembru 1959. (Edicija H-100 (stara), broj 016, "Lun, Kralj Ponoći", od 20. novembra 1959. godine), a završio se sredinom 1990-ih. Pripada žanru akcije, špijunaže i tehno-trilera sa elementima erotike.

Jedan je od najpopularnijih jugoslovenskih romanesknih serijala svih vremena. Istraživači popularne kulture (Z. Zupan, A. Nikšić) na osnovu zvaničnih podataka iz novosadske kuće „Dnevnik“, navode da su romani o Lunu imali preko deset miliona prodatih primeraka na srpskom jeziku. Svaki od romana je u narednim decenijama višestruko preštampavan u Srbiji i Hrvatskoj.

O glavnom liku[uredi | uredi izvor]

Glavnu ličnost, Luna (alijas Donalda Sikerta), još kao dečaka odgajila je i vrhunski obrazovala zločinačka grupa, sa namerom da od siročeta stvore „savršenog kriminalca“. Međutim, isti mentori su odgovorni i za ubistvo Lunovog oca. Kad Lun to sazna, odlučuje da posveti život borbi protiv zločina.

Lun je visoko obrazovan, poliglota, potkovan u primeni naučnih i tehnoloških znanja, majstor je prerušavanja, hipnoze i borilačkih veština. Sedište mu je u Londonu.

Mada se smatra da je Lun nastao nadahnut likom Flemingovog agenta Bonda, ipak postoje neke suštinske razlike. Sociološki, Lun deluje skoro kao levičar i ideološki je antipod Bondu. Bori se protiv svih vladara iz senke, organizovanog kriminala, a ponekad i državnih službi koje služe krupnom kapitalu (Skotland Jard, MI5, MI6, FBI i CIA).

Fenomen Luna, kralja ponoći[uredi | uredi izvor]

U članku A. Nikšić, retkoj literaturi o Lunu, navodi se da je prvi roman objavljen u novembru 1957. ili dve godine kasnije.

U sledećim decenijama, serijal je postigao veliki uspeh kod publike. Prosečni tiraž po svesci je bio oko 50.000, a više svezaka je dostizalo i preko 100.000 primeraka. Neke su imale brojna doštampavanja, kao i reprinte u Hrvatskoj („Istarska naklada“, od 1980. pa nadalje) i Srbiji („Dnevnik“, 1980-ih i 1990-ih).

Po ovom liku je nazvana i stripska edicija „Lunov magnus strip“, jedna od najpopularnijih u SFRJ. U prvim brojevima edicija je reprizirala romane o Lunu.

Najmanje jedan roman o Lunu je izašao i na nemačkom tržištu, a po rečima autora, pregovori sa italijanskim izdavačima su prekinuti, jer je smatrano da je ideologija glavnog lika previše komunistička.

Značaj za srpsku i svetsku naučnu fantastiku[uredi | uredi izvor]

Miloševićevi romani o Lunu su poznati po svojoj razrađenosti i maštovitosti na planu mogućnosti nauke i tehnologije. Autor navodi da se prilikom istraživanja i pisanja romana uvek konsultovao sa domaćim naučnicima o najmodernijim tokovima svog vremena.

Mnogi od dramskih motiva iz „Luna, kralja ponoći“ su tek kasnije viđeni u serijalu o Džejmsu Bondu (minijaturne tehnološke sprave za borbu, komunikaciju i špijunažu), serijalu „Nemoguća misija“ (transformacije i maskiranja), filmu „Ambis“ (podvodni batiskafi sa hvataljkama), seriji „Dosije Iks“ (fiktivni „citomorfi“ — kao preteča virusa SIDA ili tuđinskog soja, kao i savremenog biološkog ratovanja i genetskog inženjeringa), ili današnjim vestima o gradskom kriminalu (supstance za menjanje svesti i danas zloglasne „droge silovanja“)...

Time je i na naučno-tehnološkom planu, Milošević bio neka vrsta sociološka vizionara i preteče u pop-kulturi.

Stripska adaptacija[uredi | uredi izvor]

Pored romana postoji i stripska adaptacija Luna. U podediciji „Lunovog magnus stripa“, pod nazivom „Lun, Kralj ponoći“, objavljeno je 30 epizoda stripa o Lunu u razdoblju 1984-1987, u produkciji i izdanju novosadske kuće „Dnevnik“.

Bibliografija romana o Lunu[uredi | uredi izvor]

Ovaj spisak je preliminarne prirode, napravljen na osnovu spiskova sa kolekcionarskih sajtova. U stručnoj literaturi serijal o Lunu do sada nije istraživan, niti postoji zvanična bibliografija.
U narednoj tabeli se nalaze najverovatnijim hronološkim redom poređana prva izdanja pojedinih naslova serijala - negde sa poznatim datumom izdavanja ili godinom izdavanja, uz naznačen broj izdanja u okviru edicije u kojoj su prvi put objavljeni.
Naime, u istom periodu bilo je i više ponovnih izdanja pojedinih delova serijala, a postoji mogućnost da su i pojedini naslovi prvi put objavljeni u nekoj drugoj ediciji. Uz to pojedini brojevi edicija su doštampavani više puta i nakon izlaska novih brojeva edicije, što umnogome otežava praćenje i pravilno određivanje pravog datuma izlaska broja iz edicije.
Serijal se sastoji koliko je poznato od 78 naslova, mada pojedini kolekcionari ovu listu proširiju sa naslovima koji su takođe potpisani pesudonimom Frederik Ešton: "Kobne potpetice" iz 1957. godine ("H-100"/stara serija - broj izdanja 06) i pričom "Špijun nije izvestio" ("H-100"/stara serija - broj izdanja 18).


Redni broj Broj u ediciji Edicija:X-100 - Stara serija Datum / godina
1. 016 Lun, kralj ponoći 20.11.1959.
2. 038 Lun preti 15.06.1960.
3. 055 Lun protiv Hekate 23.11.1960.
4. 084 Lun i gospodari Čikaga 20.07.1961.
Edicija:X-100 - Nova serija  
5. 004 Lunova tajna 28.01.1963.
6. 123 Lun očekuje ubicu 15.05.1965.
7. 126 Lun i kapetan Vinters 01.07.1965.
8. 135 Lun protiv špijuna 15.11.1965.
9. 141 Lun protiv bande zamkova 15.02.1966.
10. 156 Lun i avetinjski odred 15.09.1966.
11. 169 Lun i poslednji svedok 05.03.1967.
12. 180 Lun i AD za ubistva 05.07.1967.
13. 188 Lun i dvojnik  
14. 199 Lun u mreži crnog trougla 1968.
15. 219 Lun i Barbarela  
16. 234 Lun protiv vampira 11.12.1968.
17. 243 Lun traži Niktalopa 23.03.1969.
18. 258 Lun i fantom Din 22.08.1969.
19. 271 Lun i prodavci leševa 15.01.1970.
20. 274 Lunov novi prijatelj  
21. 277 Lun leti u pakao  
22. 291 Lun i Glavoseča  
23. 302 Lunova podvala  
24. 312 Lun i režija užasa  
25. 314 Lun i eksodus  
26. 319 Lun i kobna šifra  
27. 325 Lun i ucenjeni most  
28. 333 Lun u kući smrti  
29. 343 Lun i neobična banda  
30. 358 Lun i Blek Šedou  
31. 374 Lun i talas smrti mart 1974.
32. 382 Lun i dva inspektora 1974.
33. 394 Lun i pukovnik  
34. 411 Lun i kradljivci prošlosti  
35. 425 Lunova tajna misija 1975.
36. 442 Lun u zamku Vensli  
37. 479 Lun i Ašmodej  
38. 497 Lun i Nemezis  
39. 504 Zamka za Luna  
40. 511 Lun i najavljeno ubistvo 1977.
41. 518 Lunovi teški dani 1977.
42. 523 Lun na ostrvu senki  
43. 536 Lun i evropski eskadron smrti  
44. 551 Makferson bez Luna  
45. 580 Lun i okupani dolari 1979.
46. 584 Lunova duga noć 1979.
47. 601 Lun u zamku duhova 1979.
48. 603 Lun i družina sudnjeg dana 1979.
49. 611 Lun i beli demon  
50. 617a Lun i ukleto zlato 1979.
51. 617b Lun i trovačica 1979.
52. 642 Lun protiv Kostura 1980.
53. 658 Lun i nova Pandora 1980.
54. 667 Lun u tami Sohoa 1980.
55. 687 Lun i dugovečni 1981.
56. 696 Lunova velika igra  
57. 708 Lun i leteći otmičar  
58. 713 Lunov tajni rat 1981.
59. 727 Lun i skriveno oko 1981.
60. 746 Lun i operacija Sirvive  
61. 758 Lun i Ambidekster 1982.
62. 765a Lun i suludo stanje 1982
63. 765b Lun u dvostrukoj senci 1982
64. 781 Lun i živa lutka 1983.
65. 796 Lun u otetoj podmornici 1983.
66. 800 Klepsidra za Luna  
67. 839 Lun i razmena zla 1984.
68. 849 Lun i zavera ledene smrti 1985.
69. 880 Lun i crna avet 1985.
Edicija: Lun, kralj ponoći  
70. 001 Lun na paukovoj niti  
71. 002 Lun i osvetnik časti 1986.
72. 006 Lunov poraz 1986.
73. 013 Lun i istanbulski Tanatos 1987.
74. 046 Lun i čovek iz tame  
75. 063 Frilens Dingo protiv Luna  
76. 064 Lun protiv Kanibala  
77. 070 Lun i otrov za Saharu 1992.
78. 072 Lunova berlinska avantura 1992.

U okviru Edicije pisanih romana "H-100" od 1986. godine izlazi poseban serijal "Lun - Kralj Ponoći" sa 74 brojeva serijala, u kome su uglavnom ponovoljeni prethodni naslovi i izdanja, ali ima i nekoliko novijih naslova.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  • Zdravko Zupan, Vek stripa u Srbiji, Kulturni centar — Galerija savremene umetnosti, Pančevo, 2007, str. 85 (poglavlje „Vreme licenci“).
  • Aleksandra Nikšić, „Lun u 21. veku“, Znak Sagite, br. 8, str. 1291-1296, Beograd, jun 2002.
  • Dragan Pejić, „Moji krimići su savremene bajke: Mitar Milošević, pisac sa pseudonimom Frederik Ešton“, Stav, br. 23/24, Novi Sad, 1982, str. 66-76.
  • Popis romana o Lunu na Stripovi 2
  • Podaci o stripskoj verziji Luna
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лун,_краљ_поноћи_(романи)&oldid=27688388”