Mala hidroelektrana Prizrenka
| Mala hidroelektrana „Prizrenka” | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | u kanjonu Bistrice, kod Prizrena |
| Opština | Prizren |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1926.-1928. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Centar za očuvanje kulturne baštine na Kosovu i Metohiji Leposavić |
Mala hidroelektrana „Prizrenka“ ili MHE „Prizrenka“,[a] je prva hidroelektrana podignuta na tlu Kosova i Metohije, u tadašnjoj Kraljevini Jugoslaviji. Od druge polovine 20.veka više nije u funkciji.
Zaštita[uredi | uredi izvor]
MHE „Prizrenka“ je proglašena za spomenik kulture u Srbiji Rešenjem Zavoda za urbanizam i zaštitu spomenika kulture i prirode opštine Prizren, br. 50 od 2. februara 1977. Osnovni zakon o zaštiti spomenika kulture (Sl. list SFRJ br. 12/65), sa navedenim primedbama o pravnim odredbama prestanka korišćenja ovog zakona.
Položaj i infrastruktura[uredi | uredi izvor]
Nalaz se u klisuri Prizrenske Bistrice, 2,5 km od puta Prizren — Brezovica, i uklapa se u prirodni ambijent, ovog dela Kosova i Metohije.
Integralni deo hideoelektrane čine: kanal za dovod vode, most mašinaska sala sa turbinama, generatorom, instrumentima i alatom.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Izgradnja ove centrale počela je 1926, a završena je 1928. godine, primenom klasične tehnika gradnje sa kamenom i betonskim ojačanjima. Služila je za napajanje Prizrena električnom energijom.
Razvojem distributivne mreže na prostoru teritoriji Kosova i Metohije, ova centrala od šezdesetih godina 20. veka više nije u funkciji.[1]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Ne postoji tačna definicija malih hidroelektrana. Portugal, Španija, Irska, Grčka i Belgija su prihvatile 10 MW kao gornju granicu instalirane snage za male hidroelektrane. U Italiji je ta granica 3 MW, u Švedskoj 1,5 MW, u Francuskoj 8 MW, u Indiji 15 MW. U Evropi se sve više prihvata kapacitet od 10 MW instalirane snage kao gornja granica, da bi neka hidroelekatrana bila proglašena malom. Tu granicu je podržala Evrpska komisija i ona je opšteprihvaćena u većini zemalja Evrpske unije. Kako je Elektroprivreda Srbije, kao buduća članica EU prihvatila je ovaj stav i sve hidroelektrane u njenom sastavu, čija je instalirana snaga manja od 10 MW, proglasila je za male hidroelektrane (MHE).
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Memorijalni prirodni spomenik Klisura Prizrenske Bistrice sa kompleksom manastira Svetih Arhanđela
- Manastir Svetih arhangela (Prizren)
- Bistrički Višegrad
- Isposnica Svetog Nikole
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Bela knjiga Elektroprivrede Srbije” JP EPS, Beograd (2011)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://www.sanu.ac.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2009072410055859.