Mletačko-turski rat (1499—1503)
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Mletačko-turski rat (1499-1503) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bitka kod Zonhija 1499. godine | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Osmansko carstvo |
 Mletačka republika | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Kemal Reiz Fezir-beg |
Antonio Grimani Gonzalo Fernandez de Kordova | ||||||
Mletačko-turski rat vođen je od 1499. do 1503. godine. Deo je Mletačko-turskih ratova.
Uvod[uredi | uredi izvor]
Novi Mletačko-turski rat pogodio je Mlečane u nezgodan čas teške finansijske krize i većih političkih zapleta izazvanih francuskim upadima u Italiju (Italijanski ratovi). Uporišta na Levantu bila su neobezbeđena, a u floti je vladala pometnja zbog nesposobnog rukovodstva i heterogenih posada koje su se sastojale od kondotijerskih kompanija, lombardijskih seljaka i dalmatinskih mornara. Turske je za rat inspirisao milanski vojvoda Lodoviko Sforca. Nagovorio je Osmanlije da Mlečanima preotmu Moreju.
Rat[uredi | uredi izvor]
Još na početku rata, turska flota pod komandom Daud-paše nanosi poraz Mlečanima kod ostrva Sapijence nedaleko od Modona (12. avgust 1499). Mletačku flotu predvodio je neodlučni komandant Antonio Grimani. Nastavljajući operacije, Daud-paša sledeće godine osvaja Modon, Navarino (Pilos) i Koron, ali je odbijen kod Nauplije. Skender-paša, bosanski sandžak-beg, iste godine provaljuje u Dalmaciju do Šibenika. Zatim je preko Hrvatske i Istre pustošeći prodro u Italiju i prešao Taljamento. Turci su tokom ovih provala naročito opustošili Kranjsku i Korušku. Iste godine su osvojili Makarsku i njeno primorje.
U nemogućnosti da sami vode rat, Mlečani 1500. godine sklapaju savez sa papom Aleksandrom VI i ugarskim kraljem Vladislavom II, a pomoć su uputile i francuska i španska flota. Hrišćanska flota je 1500—1502. godine slobodno krstarila Sredozemnim morem. Novi mletački admiral Benedeto Pezaro i španski vojskovođa Gonzalo Fernandez de Kordova pustošili su po turskim egejskim ostrvima i po obalama Male Azije. Preoteli su Kefaloniju i Santa Mauru, odbili turski napad na Kipar i naneli Turcima nekoliko manjih poraza. Turci nisu ponovili svoje uspehe, ako se izuzme osvajanje Drača 1501. godine. Sultan Bajazit II pristao je na mir. Godine 1502. godine je sa Mletačkom republikom sklopio sporazum, a sledeće i sa Ugarskom.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stanojević, Gligor (1970). Jugoslovenske zemlje u mletačko-turskim ratovima XVI-XVIII vijeka. Beograd: Istorijski institut.
- Stanojević, Gligor (1975). „Crna Gora u XVI vijeku”. Istorija Crne Gore. knj. 3, sv. 1. Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. str. 1—88.
- Vojna enciklopedija, tom 5 (540)