Ratnici od terakote

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Ratnici Sjena ili Glineni ratnici je kolekcija od preko 8.000 skulptura vojnika i konja napravljenih od gline, nađena u grobnici prvog kineskog cara, Ćin Ši Huanga. Sve skulpture imaju prirodnu veličinu. Kolekcija skulptura se nalazila u grobnici i bila zakopana zajedno s prvim kineskom carem, Ćin Ši Huangom, koji je ujedinio Kinu 221. p. n. e. Ratnici Sjena su otkriveni u martu 1974. Iskopavanja su započela ubrzo nakon otkrića. Glinena vojska se nalazi na 33 km od grada Sijan, u provinciji Šensi u Kini. Ratnici Sjena su nađeni oko 1,5 km istočno od groba Ćin Ši Huanga, i na 3 nivoa. Prvo su iskopane skulpture koje su se nalazile na dubini 4 do 8 metara, a muzej pod imenom Muzej prvog cara dinastije Ćin postavljen je na ruševinama i otvoren za javnost 1979. Ceo muzej je kompletiran 1994.

U vreme kad je car Ćin Ši Huang umro i bio sahranjen, skulpture su pokopane zajedno s njim jer se verovalo da će tako i nakon smrti car imati vojsku kojom zapoveda. Skulpture gledaju ka istoku i nalaze se u borbenoj formaciji. Svaka od skulpturi je jedinstvena, tako da ne postoje dve identične. Skulpture su naoružane lukovima i strelama, kopljima, mačevima i dr. Naoružanje je u vreme otkrića bilo još uvek veoma oštro. Godine 1980. su otkrivene dve obojene bronzane kočije 20 metara zapadno od carevog groba. Svaka se sastojala od 3.000 raznih delova i vukla su je četiri konja. Godine 1987. UNESKO ih je proglasio svetskom baštinom.

Figure, koje datiraju otprilike iz kasnog trećeg veka pre nove ere,[1] su otkrili 1974. lokalni farmeri u okrugu Lintong, izvan Sijana, Šanki, Kina. Figure se razlikuju po visini u zavisnosti od uloge, a najviši su generali. Figure uključuju ratnike, kočije i konje. Procene iz 2007. su bile da je u tri jame u kojima je bila Terakota vojska bilo više od 8.000 vojnika, 130 kočija sa 520 konja i 150 konjičkih konja, od kojih je većina ostala zakopana u jamama u blizini mauzoleja Ćin Ši Huanga.[2] U drugim jamama pronađene su i druge nevojne figure od terakote, uključujući zvaničnike, akrobate, moćnike i muzičare.[3]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Humka u kojoj se nalazi grob

Konstrukciju grobnice opisao je istoričar Sima Ćen (145–90. p. n. e.) u Zapisima velikog istoričara, prvoj od 24 kineske dinastičke istorije, koja je napisana vek nakon završetka mauzoleja. Radovi na mauzoleju su počeli 246. p. n. e. ubrzo nakon što je car Ćin (tada star 13 godina) stupio na presto, a projekat je na kraju uključio 700.000 regrutovanih radnika.[4][5] Geograf Li Daojuen, koji je pisao šest vekova nakon smrti prvog cara, zapisao je u Šuej Đing Džu da je planina Li bila omiljena lokacija zbog svoje povoljne geologije: „poznata po rudnicima žada, njena severna strana bila je bogata zlatom, a južna bogata prelepim žadom; prvi car, pohlepan za dobrom reputacijom, zato je izabrao da bude tamo sahranjen".[6][7] Sima Ćen je napisao da je prvi car sahranjen sa palatama, kulama, zvaničnicima, vrednim artefaktima i čudesnim predmetima. Prema ovom prikazu, 100 tekućih reka je simulirano pomoću žive, a iznad njih plafon je bio ukrašen nebeskim telima, ispod kojih su bila obeležja zemlje. Neki prevodi ovog odlomka odnose se na „modele“ ili „imitacije“; međutim, te reči nisu korišćene u originalnom tekstu, gde se ne pominje vojska od terakote.[4][8] Visoki nivoi žive pronađeni su u tlu grobnice, što daje verodostojnost izveštaju Sima Ćena.[9] Kasniji istorijski izveštaji sugerišu da je kompleks i samu grobnicu opljačkao Sjang Ju, pretendent na presto nakon smrti prvog cara.[10][11][12] Međutim, postoje indicije da sama grobnica možda nije bila opljačkana.[13]

Otkriće[uredi | uredi izvor]

Vojsku od terakote otkrila je 29. marta 1974. grupa farmera — Jang Džifa, njegovih petoro braće i komšija Vang Pudži — koji su kopali bunar otprilike 1,5 km (0,93 mi) istočno od grobnice cara Ćina na planini Li (Lišan),[14][15][16][17] region prožet podzemnim izvorima i vodotocima. Vekovima se u povremenim izveštajima pominju delovi figura od terakote i fragmenti nekropole Ćin – crepovi, cigle i komadi zida.[18] Ovo otkriće podstaklo je kineske arheologe, uključujući Džao Kangmina, da istraže,[19] otkrivajući najveću grupu grnčarskih figura ikada pronađenih. Muzejski kompleks je od tada izgrađen na tom području, a najveća jama je ograđena natkrivenom konstrukcijom.[20]

Nekropola[uredi | uredi izvor]

Pogled na vojsku od terakote
Mauzolej prvog Ćin cara, sala 1

Vojska od Terakote je deo mnogo veće nekropole. Radar koji prodire kroz zemlju i uzorkovanje jezgra su izmerili da je površina približno 98 km2 (38 sq mi).[21]

Nekropola je izgrađena kao mikrokosmos carske palate ili kompleksa, i pokriva veliku površinu oko grobnice prvog cara. Zemljana grobna humka nalazi se u podnožju planine Li i izgrađena je u piramidalnom obliku,[22] a okružena je sa dva čvrsto izgrađena nabijena zemljana zida sa ulazima na kapijama. Nekropola se sastoji od nekoliko kancelarija, sala, štala, drugih objekata kao i carskog parka koji se nalazi oko humke.

Ratnici čuvaju stražu istočno od grobnice. Do 5 m (16 ft) crvenkaste, peskovite zemlje nakupilo se na lokalitetu u dva milenijuma nakon izgradnje, ali su arheolozi pronašli dokaze ranijih poremećaja na lokaciji. Tokom iskopavanja u blizini grobne humke na planini Li, arheolozi su pronašli nekoliko grobova iz 18. i 19. veka, gde su kopači očigledno udarili delove terakote. Oni su odbačeni kao bezvredni i korišćeni zajedno sa zemljom za zatrpavanje iskopina.[23]

Grobnica[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Mauzolej prvog kineskog cara

Grobnica izgleda kao hermetički zatvoren prostor otprilike veličine fudbalskog terena (oko 100 × 75 m).[24][25] Grobnica ostaje neotvorena, verovatno zbog zabrinutosti oko očuvanja njenih artefakata.[24] Na primer, nakon iskopavanja Terakota vojske, obojena površina prisutna na nekim figurama od terakote počela je da se ljušti i bledi.[26] Lak koji pokriva boju može se uvijati za petnaest sekundi kada je izložen suvom vazduhu Sijana i može se oljuštiti za samo četiri minuta.[27]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Lu Yanchou; Zhang Jingzhao; Xie Jun; Wang Xueli (1988). „TL dating of pottery sherds and baked soil from the Xian Terracotta Army Site, Shaanxi Province, China”. International Journal of Radiation Applications and Instrumentation D. 14 (1–2): 283—286. doi:10.1016/1359-0189(88)90077-5. 
  2. ^ Portal 2007, str. 167.
  3. ^ „Decoding the Mausoleum of Emperor Qin Shihuang”. China Daily. 13. 5. 2010. Pristupljeno 3. 12. 2011. 
  4. ^ a b Sima Qian – Shiji Volume 6 《史記•秦始皇本紀》 Original text: 始皇初即位，穿治酈山，及並天下，天下徒送詣七十餘萬人，穿三泉，下銅而致槨，宮觀百官奇器珍怪徙臧滿之。令匠作機駑矢，有所穿近者輒射之。以水銀為百川江河大海，機相灌輸，上具天文，下具地理。以人魚膏為燭，度不滅者久之。二世曰："先帝後宮非有子者，出焉不宜。" 皆令從死，死者甚眾。葬既已下，或言工匠為機，臧皆知之，臧重即泄。大事畢，已臧，閉中羨，下外羨門，盡閉工匠臧者，無複出者。樹草木以象山。 Translation: When the First Emperor ascended the throne, the digging and preparation at Mount Li began. After he unified his empire, 700,000 men were sent there from all over his empire. They dug down deep to underground springs, pouring copper to place the outer casing of the coffin. Palaces and viewing towers housing a hundred officials were built and filled with treasures and rare artifacts. Workmen were instructed to make automatic crossbows primed to shoot at intruders. Mercury was used to simulate the hundred rivers, the Yangtze and Yellow River, and the great sea, and set to flow mechanically. Above, the heaven is depicted, below, the geographical features of the land. Candles were made of "mermaid"'s fat which is calculated to burn and not extinguish for a long time. The Second Emperor said: "It is inappropriate for the wives of the late emperor who have no sons to be free", ordered that they should accompany the dead, and a great many died. After the burial, it was suggested that it would be a serious breach if the craftsmen who constructed the tomb and knew of its treasure were to divulge those secrets. Therefore, after the funeral ceremonies had completed, the inner passages and doorways were blocked, and the exit sealed, immediately trapping the workers and craftsmen inside. None could escape. Trees and vegetation were then planted on the tomb mound such that it resembled a hill.
  5. ^ „Chinese terra cotta warriors had real, and very carefully made weapons”. The Washington Post. 26. 11. 2012. 
  6. ^ Clements 2007, str. 158.
  7. ^ Shui Jing Zhu Chapter 19 《水經注•渭水》Original text: 秦始皇大興厚葬，營建塚壙於驪戎之山，一名藍田，其陰多金，其陽多美玉，始皇貪其美名，因而葬焉。
  8. ^ Portal 2007, str. 17.
  9. ^ Portal 2007, str. 202.
  10. ^ Shui Jing Zhu Chapter 19 《水經注•渭水》 Original text: 項羽入關，發之，以三十萬人，三十日運物不能窮。關東盜賊，銷槨取銅。牧人尋羊，燒之，火延九十日，不能滅。Translation: Xiang Yu entered the gate, sent forth 300,000 men, but they could not finish carrying away his loot in 30 days. Thieves from northeast melted the coffin and took its copper. A shepherd looking for his lost sheep burned the place, the fire lasted 90 days and could not be extinguished.
  11. ^ Sima Qian – Shiji Volume 8 《史記•高祖本紀》 Original text: 項羽燒秦宮室，掘始皇帝塚，私收其財物 Translation: Xiang Yu burned the Qin palaces, dug up the First Emperor's tomb, and expropriated his possessions.
  12. ^ Han Shu《漢書·楚元王傳》：Original text: "項籍焚其宮室營宇，往者咸見發掘，其後牧兒亡羊，羊入其鑿，牧者持火照球羊，失火燒其藏槨。" Translation: Xiang burned the palaces and buildings. Later observers witnessed the excavated site. Afterward, a shepherd lost his sheep which went into the dug tunnel; the shepherd held a torch to look for his sheep, and accidentally set fire to the place and burned the coffin.
  13. ^ „Royal Chinese treasure discovered”. BBC News. 20. 10. 2005. Pristupljeno 3. 12. 2011. 
  14. ^ Agnew, Neville (3. 8. 2010). Conservation of Ancient Sites on the Silk Road. Getty Publications. str. 214. ISBN 978-1606060131. Pristupljeno 11. 7. 2012. 
  15. ^ Glancey, Jonathan (12. 4. 2017). „The Army that Conquered the World”. BBC. 
  16. ^ O. Louis Mazzatenta. „Emperor Qin's Terracotta Army”. National Geographic. Arhivirano iz originala 25. 2. 2017. g. Pristupljeno 22. 11. 2010. 
  17. ^ The precise coordinates are 34° 23′ 5.71″ N 109° 16′ 23.19″ E / 34.3849194° S; 109.2731083° I / 34.3849194; 109.2731083)
  18. ^ Clements 2007, str. 155, 157, 158, 160–161, 166.
  19. ^ „Archaeologist Who Uncovered China's 8,000-Man Terra Cotta Army Dies At 82”. npr.org. 
  20. ^ „Army of Terracotta Warriors”. Lonely Planet. 
  21. ^ „Discoveries May Rewrite History of China's Terra-Cotta Warriors”. 12. 10. 2016. Pristupljeno 12. 10. 2016. 
  22. ^ 73号 Qin Ling Bei Lu (1. 1. 1970). „Google maps”. Pristupljeno 3. 12. 2011. 
  23. ^ Clements 2007, str. 160.
  24. ^ a b „The First Emperor”. Channel4.com. Pristupljeno 3. 12. 2011. 
  25. ^ „Application of geographical methods to explore the underground palace of the Emperor Qin Shi Huang Mausoleum” (PDF). Pristupljeno 3. 12. 2011. [mrtva veza]
  26. ^ Nature (2003). „Terracotta Army saved from crack up”. News@nature. doi:10.1038/news031124-7. Pristupljeno 3. 12. 2011. 
  27. ^ Larmer, Brook (jun 2012). „Terra-Cotta Warriors in Color”. National Geographic. str. 86.  Print.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ratnici Sjena na Vikimedijinoj ostavi.


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ратници_од_теракоте&oldid=27553294”