Reljino Selo
Reljino Selo | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija BiH |
| Kanton | Kanton 10 |
| Opština | Glamoč |
| Stanovništvo | |
| — 2013. | 47 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 10′ 08″ S; 16° 47′ 20″ I / 44.1689° S; 16.7889° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Reljino Selo Reljino Selo na karti Bosne i Hercegovine | |
Reljino Selo je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Glamoč koje administrativno pripada Federaciji Bosne i Hercegovine. Prema popisu stanovništva iz 1991. u naselju je živjelo 47 stanovnika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Reljino selo se nalazi u samom središtu donjeg Glamočkog polja. Selo je smješteno na presjeku (padina-greda) livada sjeverno od sela i plodnih njiva južno od sela. Selo se prostire u pravcu istok/jugoistok-zapad/sjeverozapad, udaljeno od magistralnog puta Glamoč-Banja Luka oko 1,7 km. Jugozapadno od sela se nalazi izvor (uređen bunar) Reljinac sa kvalitetnom vodom za piće. U blizini Radičića se nalazi takođe još jedan uređen izvor-bunar Bunarić.
Selo je u poslije Drugog svjetskog rata do sedamdesetih godina nosilo i ime "Podgradina“. Toponimi koji se javljaju u Reljinom selu su: Okrajci, Brdo, Jasikovac, Brijeg, Redate doline, Ražena dolina, Krepačić, Krmetnjak, Baščice, Trnčić, Obadina, Njivica, Brežine, Vučenov do, Podvornice, Članovi, Zgonovi, Begulje, Majdani, Gavranovića glavica, Beglačka glavica, Vignjišta, Ćirinovke, Pajinice, Gredar, Gradina, Progan, Reljinkuše, Poprekuše, Bare, Zlojine bare, Baretine, Keljanovke, Đurdanuše, Omari, Gnjila, Rupa, Zornjača, Vroca.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Tačno vrijeme osnivanja sela nije poznato. U selo su prvi doselili Radičići, potom Crnčevići i na kraju Ajderi, koji su postali i najbrojnija rodovska zajednica. Jugoistočno od današnjeg položaja sela do sredine 20-og vijeka živjela je rodovska zajednica Vučen. Poslije završetka Drugog svjetskog rata, Vučeni su prodali cjelokupna imanja i odselili se u Republiku Srbiju. O njihovom porijeklu se vrlo malo zna.
Crnčevići (Gadžići) su u selo doselili iz današnjih Brajića, gdje su nosili prezime Milošević. Mogući period dolaska u selo je osamnaesti vijek. Po predanju Jovan Milošević je na zboru ubio turskog velikaša, pa je dio porodice pobjegao u Dalmaciju (Drniš,Klis, Trilj), a dio došao u Reljino selo. Turskom odmazdom im je sve popaljeno (zacrnjeno) pa otud i prezime Crnčević. Ajderi (Ajder i Hajder) su u selo doselili sa Klačine-Preodac. Izvorno prezime Ajder, je birokratskim greškama promijenjeno u Hajder (što je prezime muslimanskog stanovništva u Glamoču), tako da danas imamo i Hajdere i Ajdere (stanovnici i potomci koji su "povratili" svoje staro prezime). O porijeklu Crnčevića (Kebići), te Radičića malo se zna.
U selu postoji ilirsko utvrđenje staro oko 3000 godina — Gradina u Reljinom selu. Gradina je bila predmet mnogih istraživanja (Alojz Benac, i ostali). Gradina zauzima centralno mjesto u prstenu gradina koje okružuju polje, i koje se nalaze na okolnim visovima. Ova gradine je vidljiva sa svih ostalih gradina (13 gradina) i služila je kao svojevrsni "centar veze", mjesto sa kojeg su pripadnici ilirskog plemena Delmata slali poruke (vjerovatno vatra ili dim) posadama i stanovništvu ostalih gradina. U vremenu 1997-98 ministarstvo odbrane Federacije Bosne i Hercegovine provodeći radove izgradnje tenkovskog strelišta u najvećem dijelu je uništila ovaj vrijedan istorijski spomenik. Gotovo cijeli sjeverni bedem i dio zapadnog bedema je iskorišćen za nasipanje tenkovskih staza, iako kamena za tu svrhu ima u izobilju na bilo kom drugom mjestu u okolini sela. Ostaje nejasno zašto je ovaj istorijski spomenik gotovo uništen, budući da su u planovima za izgradnju poligona učestvovali i planeri iz zapadnoevropskih zemalja članica Nato pakta.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Stanovništvo Reljinog sela je podijeljeno u četiri rodovske skupine. Idući sa zapadnog dijela sela prva rodovska skupina su Radičići (prezime Radičić i Ivić, obe porodice slave krsnu slavu Svetog Jovana Krstitelja), idući na istok sledeća skupina su Kebići (prezime Crnčević, krsna slava Sveti Jovan Krstitelj), dalje na istok je velika rodovska zajednica Ajderi, sa podjelom na manje rodove: Gliščevići, Kljajići, Petrovići, Ćipunovići, Adžići i Gavranovići. Svi nose prezime Ajder ili Hajder i slave Svetog Nikolu. Poslije Ajdera idući na istok su Gadžići (prezime Crnčević, slave krsnu slavu Svetog Jovana Krstitelja), i nisu u rodbinskim vezama sa Kebićima. Idući od Gadžića na istok su već pomenuta podskupina Ajdera, rod Gavranovića.
Trenutno u selu ne živi niko, niti je obnovljen ijedan stambeni ili pomoćni objekt.
Raseljavanje sela je počelo još završetkom Prvog svjetskog rata, kada su solunski dobrovoljci odselili u Vojvodinu. Završetkom Drugog svjetskog rata počelo je ubrzano raseljavanje, uglavnom u Republiku Srbiju (pretežno Beograd i Vojvodina). Sledeći talas raseljavanja je uslijedio šezdesetih i sedamdesetih godina 20-og vijeka kada je došlo da povećane potrebe za radnom snagom u pogonima za preradu drveta u Glamoču. Poslednje i najteže raseljavanje se desilo 1995. godine, uzrokovano agresijom vojske Republike Hrvatske. Nakon agresije vojske Republike Hrvatske u ljeto 1995. godine, stanovništvo sela je izbjeglo u dijelove BiH pod srpskom kontrolom, ili u Republiku Srbiju. Dodatne nevolje stanovništvu sela je donijela odluka Vlade Federacije BiH da na široj teritoriji sela izgradi Centar za borbenu obuku, to jest tenkovsko strelište. Za vrijeme početka izgradnje strelišta uništene su i zapaljene skoro sve kuće i pomoćni objekti, dok je poljoprivredno zemljište išpartano putevima i preorano. U međuvremenu je Vlade Federacije BiH odustala od izgradnje poligona.
