Saul

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Saul
David i Saul - Julius Konberg 1885.
Lični podaci
Datum rođenja1079. p. n. e.
Datum smrti1005. p. n. e.
Porodica
SupružnikAhinoam
PotomstvoJonatan, Aminadav, Malhisua, Isvostej, Armon, Memfivostej, Merova, Melhola, Armon
RoditeljiKis
DinastijaVemijaminovo pleme
Kralj Judeje
Period1029. — 1005. p. n. e.
NaslednikIsvostej

Saul, ređe Savle (hebr. שאול המלך) je starozavetni jevrejski patrijarh i kralj (vladao 1047. p. n. e. - 1007. p. n. e.[traži se izvor]ili oko 1020-1010. p.n.e[1]). O njegovom životu govori Stari zavet u Prvoj knjizi Samuilovoj, Prvoj knjizi dnevnika i Kuranu. Pominje se kao prvi kralj Kraljevstva Izrael. Saul je vladao iz Gibeaha poslednjih decenija 2. milenijuma p. n. e. Kada mu je kraljevstvo palo pod udar Filistejaca, njen deo je pao pod Filistejce, dok su se za ostatak borili njegov preživeli sin Isvotej i suparnik David.[1]

Dolazak na vlast[uredi | uredi izvor]

Kraljevi Judeje

Sve što se može reći o izrailjskoj državi pre pojave monarhije pod Saulom jeste da su neke grupe unutar centralnog Izraela formirale posebne društveno-političke entitete tj. plemena. Plemena su počela da smatraju da su povezana međusobno preko zajedničkog eponimnog pretka, Izraela. U nekom trenutku, moguće tek dosta kasnije, predak Izrael je poistovećivan sa Jakovom.

Povezivanje plemena u Palestini dovelo je do međuplemenske federacije koja se sastajala sa vremena na vreme u određenim svetilištima radi obožavanja zajedničkog božanstva - Jahvea. Zbližavanje plemena dolazilo je i kao posledica zajedničke opasnosti po nezavisnost ovih država koja je dolazila od njihovih suseda - Moaba, Edona, Amonita i Amalekita. Kao rezultat, pojavio se izvestan broj heroja, "sudija", da oslobode Izrael od opasnosti. Međutim, ovi ratnici nisu istupali u ime "čitavog Izraela" jer nije uvek čitav Izrael bio u neposrednoj opasnosti. Jedini put kada je to bio slučaj jeste kada su Filistejci naneli poraz izrailjskim snagama i zarobili centralni simbol vere Jevreja, Zavetni kovčeg. U vreme ove krize, na čelo Izrailja izbio je Saul iz plemena Venijaminovog. Saul je oslobodio Izrailj od filistejskog jarma. Saul je imao uspeha i protiv drugih neprijatelja. Naneo je poraz Amonitima. Usledio je njegov izbor za kralja u Gilgalu, starom kultnom centru.[2]

Vladavina[uredi | uredi izvor]

Čitava Saulova vladavina protekla je u borbi protiv Filistejaca. U pohodu protiv Nahaša (), kralja Amona () osvojio je utvrđeni grad Jabeš Gilead, a zatim se proglasio za kralja. U bici kod Mičmaša potukao je Filistejce i potisnuo ih na uski primorski pojas Palestine. Zatim je pristupio stvaranju i organizovanju narodne vojske, kako bi oslobodio preostale delove zemlje i učvrstio njeno jedinstvo. Pošto su prikupili jake snage iz svih preostalih gradova-država, Filistejci su ponovo krenuli na Izrael. Saul ih je dočekao na brdu Gilboa (oko 1010. p. n. e.), gde je pretrpeo poraz i izgubio život sa svoja tri sina.[1] Saulov poslednji preživeli sin Isvostej (Isval) proglasio se za kralja Izraela i održao se u Transjordaniji još dve godine, ali je zbačen i pogubljen u korist kralja Davida, dotadašnjeg filistinskog vazala.[2]

Saulov novi položaj bio je bez presedana u Izrailju. Međutim, lični ad hoc karakter Saulove vladavine trpeo je nedostatak čvrstog pravno-administrativnog okvira. Takva struktura bila je potrebna kako bi se redovno izvlačili finansijski i vojni doprinosi od prethodno autonomnih jedinica. Saulova vladavina je vrlo slabo dokumentovana jer se najveći deo Starog zaveta, jedinog izvora za ovaj period, usredseđuje na njega kao na podulogu za vladavinu Davida. Međutim, neke promene ipak se mogu uočiti. Tokom Saulove vladavine razvijena je izrailjska vojska. Ustanovljeno je i jezgro stajaće vojske. Posebna služba koja se javlja tokom Saulove vladavine jeste funkcija "vojnog zapovednika". On je bio odgovoran kralju. Funkciju je u doba Saulove vladavine obavljao njegov rođak Avenir.

Značajna dostignuća Saulove vladavine jesu njegovi vojni uspesi i uključivanje ljudi koji nisu bili članovi "plemena" u Izrailjsku državu. Istovremeno dolazi do razvoja, istina primitivne, administrativne i vojne mašinerije. Time su postavljeni osnovi na kojima je David izgradio svoju uspešnu državu.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 8), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 411
  2. ^ a b Dejvid Dž. Goldberg, Džon D. Rejner, JEVREJI, ISTORIJA I RELIGIJA, Klio. Beograd (2003), str. 38-40

Izvori[uredi | uredi izvor]

  • Istorija starog veka - Ameli Kurt
  • Nikola Gažević, Vojna enciklopedija (knjiga 8), Vojnoizdavački zavod, Beograd (1974), str. 411
  • Dejvid Dž. Goldberg, Džon D. Rejner, JEVREJI, ISTORIJA I RELIGIJA, Klio. Beograd (2003), str. 38-40

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Saul na Vikimedijinoj ostavi.
Kraljevi Judeje
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Саул&oldid=26635098”