Jakov Milanković
Jakov Milanković | |
|---|---|
| Datum rođenja | 18. oktobar 1832. |
| Mesto rođenja | Sremski Karlovci |
| Datum smrti | 30. septembar 1883. (50 god.) |
| Mesto smrti | Zemun |
Jakov Milanković (Sremski Karlovci, 18. oktobra 1832—Zemun, 30. septembar 1883) bio je srpski lekar i politički delatnik iz 19. veka. Najviše uticaja imao je na politički i kulturni život Zemuna.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Otac mu je bio Mojsije Milanković paroh Karlovački, koji je umro 1840. godine, te je Jakov kao dete ostao bez oca.
Posle završne osnovne škole, završio je i šest razreda gimnazije u rodnim Karlovcima, sedmi i osmi u Pešti. gde je 1853. položio ispit zrelosti, a potom upisao na medicinski fakultet, kao pitomac tadašnjeg kneza Aleksandra Karađorđevića.[1] Godine 1859. promovisan je za doktora medicine, a iste godine dozvoljeno mu je polaganje doktorata filozofije, što je bila česta praksa u to vreme.
Po završetku obrazovanja nastanio se u Zemunu gde su u tom trenutku preminula dva lekara i ostao je jedino Miloš Radojčić. U početku Jakov se bavio samo medicinom i svojim poslom. Godinu dana nakon Jakova u Zemun se doselio i advokat Matija Ivić, koji je puno doprineo razvoju Zemuna.
Rad u Zemunu[uredi | uredi izvor]
Političke prilike u celoj zemlji diktirale su i tempo života u samom Zemunu, tako sa 1848. godinom i kasnije Saborom iz 1864-1865 godine počelo je i veće političko angažovanje Srba u Zemunu. Jakov Milanković je uzimao učešća u mnogim političkim aktivnostima u ovom periodu.[1] Veliki skok napred predstavljao je i dekret iz 1868. godine po kome je dozvoljeno da se Srbi u Ugarskoj prosvetno organizuju. Naredne godine Jakov Milanković postao je direktor srpskih škola u Zemunu, a iste godine postao je i predsednik srpske crkvene opštine, na kom će položaju biti do 1875.[1] Veoma se zalagao da srpske škole pređu u upravu srpske crkvene opštine u čemu je imao velikog uspeha. Vlada u Zagrebu pristala je da se srpske škole odvoje od gradske opštine, Srbima su date sve subvencije i učitelje je trebala plaćati crkvena opština. Zbog toga je 1873. godine srpska crkvena opština podigla svoju školu u Zemunu i srpski učitelji postali su činovnici srpske crkvene autonomije, odnosno Srbi su postali gospodari svojih škola. To što je Jakov Milenković od 1871. do 1877. godine bio član varoškog predstavništva mnogo je uticalo na politički i celokupni život u Zemunu.[1] Na čelu ovog predstavništva bio je Matija Ivić koji nije ni na jedan način ograničavao Milankovića, čak su se zajedno angažovali za dobijanje železnice.[1]
Koliko je Jakov bio cenjen u Zemunu i koliko je njegov trud bio prepoznat, najbolje se videlo 1876. godine kada je skoro jednoglasno izabran za gradonačelnika Zemuna.[1] Međutim, njegov izbor nikad nije potvrđen od strane general-komande u Zagrebu usled srpsko-turskog rata koji se vodio u tom trenutku. Usled ovih dešavanja odlazi u penziju Miloš Radojčić i na njegovo mesto, kao varoški fizik, biće postavljen upravo Jakov.[1] Potvrda za ovaj položaj brzo je stigla, a na mesto gradonačelnika postavljen je Stevan Marković.
Nakon ovog izbora i upliv Jakova Milankovića u politički život Zemuna postao je manji, bavio se svojim poslom i bio jako uspešan u tome. Ostao je cenjen i poštovan i njegov ugled se nikada nije poljuljao. Umro je u Zemunu 30. septembra 1883. godine, ostavivši iza sebe udovicu Sofiju sa kojom nije imao dece.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž Znameniti zemunski Srbi u XIX veku. Zemun: Štamparija Isidora Stojčića. 1913. str. 115—122.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Znameniti zemunski Srbi u XIX veku, Štamparija Isidora Stojčića, Zemun 1913.