Jovanka Kirković
| Jovanka Kirković | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 19. januar 1837. |
| Mesto rođenja | Novi Sad,  Habzburška monarhija |
| Datum smrti | oko 1867 |
| Zanimanje | glumica |
| Rad | |
| Aktivni period | 1862—1865. |
Jovanka Kirković (Novi Sad, 19. januar 1837 — oko 1867) bila je glumica, prvakinja novosadskog glumišta.
Detinjstvo i porodica[uredi | uredi izvor]
Heroina novosadskog društvenog života sredine 19. veka potiče iz ugledne novosadske građanske porodice. Njen otac Jovan Kirković bio je advokat i carsko-kraljevski direktor Srpske kancelarije. Jovanka je rano ostala bez majke i detinjstvo je provela odrastajući uz dva brata i sestru. Tokom školovanja stekla je dobro obrazovanje, govorila je nemački i mađarski jezik, svirala klavir i odlično pevala. U ranoj mladosti je obolela od tuberkuloze, tako da je, znajući da neće dugo živeti, žudela za emotivnijim i slobodnijim životom želeći da joj teatar bude osnovno životno opredeljenje.[1]
Ljubav sa Lazom Kostićem[uredi | uredi izvor]
Početkom 1860. godine upoznala se sa Lazom Kostićem koji je često dolazio u Novi Sad. Iako je bila četiri godine starija od njega, između njih se razvila velika ljubav. Duhovni plod ove ljubavi je pet Kostićevih pesama kojima je ona bila nadahnuće:
- Pod prozorom,
- Na iskap,
- Ljubavni dvori,
- Pogreb,
- Posle pogreba.[2]
Ovih pet pesama kritika je uvrstila među njegove najbolje pesme.[3] Ova ljubav se nije završila brakom, kao ni, za Jovanku, mnogo bitnija emotivna veza sa srpskim novinarem i književnikom Đorđem Popovićem - Daničarem.[1]
Glumačka karijera[uredi | uredi izvor]
Podsticaj da bude glumica, najverovatnije je došao od Laze Kostića koji joj je preko upravnika Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, Jovana Đorđevića omogućio pozorišni angažman. Ipak pre Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu, početkom 1962. godine prvi put je stupila na scenu u Omladinskom pozorištu u Beogradu.[1] Za člana Srpskog narodnog pozorišta postavljena je 13. juna 1862, a prvi nastup na sceni imala je 16. juna u ulozi Jelke u komadu Ljubav i filozofija. Njen debi u teatru bio je veoma zapažen. Pišući o njenom tumačenju Jelke u komadu Ljubav i filozofija, kritičar Danice čestita SNP-u na takvoj prinovi, jer je svojom krasnom spoljašnošću, umiljatim glasom i gracioznim kretanjem obećavala da će vremenom biti dobra glumica.
Uloge[uredi | uredi izvor]
Lista od tridesetak uloga koje je tumačila za vreme svoje trogodišnje glumačke aktivnosti nisu za potcenjivanje. To su dela standardnog repertoara SNP-a toga doba, a među likovima koje je tumačila ima i glavnih ženskih uloga. Međutim većinu uloga nije tumačila na premijeri, nego prilikom kasnijih izvođenja što je bio uzrok njenog stalnog nezadovoljstva. Neke od uloga:
- Jelka (Ljubav i filozofija),
- Evica (Inkognito),
- Pava (Ludnica),
- Ozrena (Herceg Vladislav),
- Mlada gospa (Nečista soba),
- Jelka (Prkos),
- Lujza (Spletka i ljubav),
- Senka Lalina (Seoba Srbalja),
- Milka (Stari baka i njegov sin husar),
- Jelica (Zaručnik i nevesta u jednoj osobi),
- Učiteljica (Muški metod i ženska majstorija),
- Mica (Đeša, Ješa i Neša),
- Anka (Vampir i čizmar),
- Gabrijela (Žena što kroz prozor skače),
- Ljubica (Mejrima),
- Carica (Zidanje Ravanice),
- Kosara (Vladimir i Kosara),
- Nećaka (Mišel Peren),
- Ljubavnica (Slika moje drage),
- Jula (Vojnički begunac),
- Ružica (Doktor Zoljić),
- Milica (Ljubomorna žena),
- Raulovica (Ženski neprijatelj),
- Mileva (U laži je plitko dno).[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Stojaković, Gordana. Znamenite žene Novog Sada I. Novi Sad: Futura publikacije, 2001. str. 94—96.
- ^ a b „KIRKOVIĆ Jovanka”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Pristupljeno 9. 3. 2020.
- ^ „I to je (bio) Balkan: Opasna ljubav”. Vesti onlajn. Pristupljeno 9. 3. 2020.