Džavhar
Džavhar Ben Abdalah (arap. جوهر; oko 911—28. januar 992.) je bio fatimidski general. Predvodio je osvajanje severne Afrike. Osnivač je grada Kaira.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Prema zapisu Lava Afričkog, Džavhar je rođen u Dalmaciji. Lukarević je smatrao da je rođen najverovatnije u Cavtatu. Kao mladić je, zajedno sa ocem, pao u zarobljeništvo Saracena i preko Sicilije je doveden na dvor šiitskih Fatimida u Tunis. Stupio je u službu kalifa El Kaima (935-949), a zatim El Mansura kao sekretar i El Muiza koji ga imenuje generalom i poverava mu vrhovno zapovedništvo nad vojskom. Džavhar je više puta odneo pobede nad moćnijim berberskim i omajadskim četama u Severnoj Africi. Nakon pobede kod Taherta (958) osvaja strateški važne tačke kneževine Siđilmas. Nakon pobede kod Feza 960. godine prekinuta je viševekovna dominacija španskih Omejada nad Magrebom. Džavhar priprema čete za pohod na Egipat 969. godine. Za nekoliko meseci on zauzima Egipat i proširuje Fatimidski kalifat od Atlantika do Nila. Džavhar se kao politički i vojni upravitelj Egipta nije nastanio u Fostatu već je osnovao novu prestonicu, Kairo. Učestvovao je u planiranju i izgradnji drugog, posle Bagdada, najvećeg grada islamskog sveta. Godine 970. započinje izgradnju džamije El Azhar koja je otvorena 22. juna 972. godine. Džavhad se 4. aprila 974. godine povlači iz javnog života. Umro je 992. godine.
Nadimci[uredi | uredi izvor]
- El Sikili (الصقلي, "Sicilijanac")
- El Rumi ("Vizantinac ili Grk")
- El Saklabi ("Sloven")
- El Kaid ("general")
