Ana Atkins

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ana Atkins
Ana Atkins, portret, 1861.
Lični podaci
Datum rođenja(1799-03-16)16. mart 1799.
Mesto rođenjaTonbridž, Velika Britanija
Datum smrti9. jun 1871.(1871-06-09) (72 god.)
Mesto smrtiHalsted, Ujedinjeno Kraljevstvo

Ana Atkins (engl. Anna Atkins; 16. mart 1799 - 9. jun 1871)[1] bila je engleska botaničarka i fotografkinja. Često se smatra prvom osobom koja je izdala knjigu ilustrovanu fotografskim slikama.[2][3][4] Neki izvori tvrde da je bila prva žena koja je izradila fotografiju.[3][4][5][6]

Detinjstvo i mladost[uredi | uredi izvor]

Rođena je u Tonbridžu, Kent, Engleska.[1] Njena majka, Hester En, nije se oporavila od posledica porođaja i umrla je 1800.[5] Ana je postala bliska sa svojim ocem Džonom Džordžom Čildrenom[7], naučnikom s mnogo interesa; na primer, u njegovu čast su nazvani mineral čildrenit i Čildrenov piton (Antaresia childreni).[8] Ana je dobila neuobičajeno veliko naučno obrazovanje za ženu svog vremena.[9] Njene detaljne gravire školjaka poslužile su njenom ocu za ilustrovanje svoje knjige „Lamarkovi rodovi školjaka“ (Lamarck's Genera of Shells, 1823.)[9][10], prevod Lamarkovog dela „Prirodopis životinja bez kičme“ (Histoire naturelle des animaux sans vertèbres, 1815. – 1822.).

Godine 1825. udala se za Džona Pelija Atkinsa te su se preselili u Halsted Plejs, dom porodice Atkins u Seveouksu u Kentu.[9] Potom je nastavila svoje zanimanje za botaniku, primera radi, skupljajući osušene biljke. One su posle verovatno služile kao fotogrami.[9]

Fotografija[uredi | uredi izvor]

Džon Džordž Čildren i Džon Peli Atkins bili su prijatelji Talbota.[9] Ana je neposredno od Talbota doznala o njegovim dvama izumima vezanim za fotografiju: tehnici “fotogenskog crtanja” (u kojoj se predmet postavlja na fotosenzitivan papir koji se izlaže suncu radi stvaranja slike) i kalotipiji.[11][12]

Znalo se da je Atkins do 1841. imala pristup kameri.[9] Neki izvori tvrde da je ona bila prva žena fotograf.[3][4][5][6][13] Drugi izvori navode Konstans Talbot, suprugu Vilijama Foksa Talbota.[14][15][16] Budući da se nijedna fotografija kamerom Ane Atkins[9] i nijedna fotografija Konstans Talbot[15] nije sačuvala, ovaj se problem možda nikada neće moći razrešiti.

Fotografija britanskih algi: cijanotipske impresije[uredi | uredi izvor]

Cijanotipski fotogram
Ana Atkins, Cijanotipski fotogram, „Fotografija britanskih algi: cijanotipske impresije“ (1843)

Džon Heršel, Atkinsin i Čildrenov prijatelj, izumeo je cijanotipski fotografski postupak 1842.[1] U roku od godinu dana Atkins je primenila ovaj postupak na alge, tačnije na morsku travu, načinivši cijanotipske fotograme koji su bili kontaktno kopirani[1] postavljanjem nemontiranog originala od osušenih algi direktno na cijanotipski papir.[5]

Atkins je svoje fotograme sama izdala u u prvom nastavku svog dela „Fotografija britanskih algi: cijanotipske impresije“ (Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions) objavljenu oktobra 1843. Iako privatno izdata u ograničenom broju kopija i rukom pisanim tekstom, ova knjiga smatra se prvom knjigom ilustrovanom fotografskim slikama.[2][3][4][17] Osam meseci kasnije, u junu 1844, izašao je prvi svezak „Olovke prirode“ (The Pencil of Nature) Vilijama Henrija Foksa Talbota; ova knjiga je bila prva fotografski ilustrovana knjiga koja je komercijalno izdata.[18][19]

Detalj naslovnice, „Fotografija britanskih algi: cijanotipske impresije“

Atkins je između 1843. i 1853. ukupno proizvela tri kopije ove knjige.[20] Poznato je da postoji tek 17 kopija ove knjige koje se nalaze u različitim stanjima dovršenosti.[21] Kopije danas čuvaju razne institucije, a neke od njih su:[5][7]

  • Britanska biblioteka u Londonu, koja onlajn pruža skeniranu verziju knjige od 429 strana sa dodatnim pločama[21][22]
  • Kelvingruvska umetnička galerija i muzej u Glazgovu u Škotskoj[23]
  • Metropolitanski muzej umetnosti u Njujorku[24]
  • Njujorška javna biblioteka[25], koja onlajn pruža skenove 285 stranica svoje knjige[26]
  • Kraljevsko društvo u Londonu, koje poseduje kopiju sa 403 strane i 389 ploča za koju se smatra da je jedina sačuvana kopija knjige kakvu je Atkins nameravala načiniti[21][27]
  • Viktorijin i Albertov muzej u Londonu čuva nekoliko originalnih dela u svojoj biblioteci
  • Lineovo društvo u Londonu[28], koji sadrži kopiju bez sedmog dela iz prve sveske

Budući da je knjiga retka i od velike istorijske važnosti, prilično je skupa. Jedna kopija ove knjige sa 411 ploča u tri sveske bila je prodata za 135 500 britanskih funti na aukciji 1996.[7][20] Druga kopija s 382 otiska u dve sveske, koju je posedovao naučnik Robert Hunt, prodata je za 229 250 britanskih funti na aukciji 2004. godine.[21]

Ana Atkins umrla je u Halsted Plejsu od paralize, reumatizma i iscrpljenosti u 72. godini.[5]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g „Art encyclopedia. The concise Grove dictionary of art. Anna Atkins.”. Oxford University Press. 2002. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  2. ^ a b Parr & Badger 2004
  3. ^ a b v g James 2009
  4. ^ a b v g New York Public Library (23. 10. 1999. — 19. februara 2000). „Seeing is believing. 700 years of scientific and medical illustration. Photography. Cyanotype photograph. Anna Atkins (1799–1871).”. Arhivirano iz originala 13. 07. 2021. g. Pristupljeno 11. 8. 2009.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |date= (pomoć)
  5. ^ a b v g d đ Atkins 1985
  6. ^ a b Clarke 1997
  7. ^ a b v Ware 1999
  8. ^ Marshall, Peter. „The pencil of nature. Part 2: Anna Atkins”. About.com. Arhivirano iz originala 25. 6. 2006. g. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  9. ^ a b v g d đ e Halstead Parish Council. „Parish history: Anna Atkins”. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  10. ^ „Historic figures. Anna Atkins (1799–1871)”. BBC. Arhivirano iz originala 22. 12. 2005. g. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  11. ^ „Ocean flowers: Anna Atkins's cyanotypes of British algae”. New York Public Library Digital Gallery. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  12. ^ Taylor 2007, str. 287
  13. ^ Cumming, Laura (10. 3. 2002). „Things aren't what they seem. The V&A's exhibition of its vast photo archive shows how the camera can transform even the humblest object”. The Observer. Pristupljeno 13. 8. 2009. 
  14. ^ Glauber, Carole (april—juni 2001). „Book review. Seizing the light: a history of photography”. F2 eZine. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  15. ^ a b Smith, Vivienne. „Talbot, Constance: Woman at forefront of photography”. Derby Evening Telegraph. Arhivirano iz originala 04. 12. 2008. g. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  16. ^ Gover 1988, str. 6.
  17. ^ Peres 2007.
  18. ^ Glasgow University Library, Special Collections Department (2007). „Book of the month. William Henry Fox Talbot. The Pencil of Nature”. Arhivirano iz originala 11. 06. 2011. g. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  19. ^ „William Henry Fox Talbot: The Pencil of Nature (1994.197.1-.6)”. Timeline of Art History. New York: Metropolitan Museum of Art. 2006. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  20. ^ a b „Rare book by woman pioneer goes to auction”. The Guardian (London). 19. 6. 1996. 
  21. ^ a b v g „Anna Atkins (1799–1871), Photographs of British Algæ. Cyanotype Impressions., Robert Hunt's copy”. Christie's Inc. 19. 5. 2004. Pristupljeno 13. 8. 2009. 
  22. ^ „Catalogue of photographically illustrated books. Atkins, Anna. Photographs of British algae. Cyanotype impressions.”. British Library. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  23. ^ Genocchio, Benjamin (04. 7. 2004). „Art review; Where art and botany coupled, photography evolved”. New York Times. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  24. ^ „Works of art. Photographs. Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions”. Metropolitan Museum of Art. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  25. ^ „Catalog entry for Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions”. New York Public Library. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  26. ^ „NYPL digital gallery. Browse source titles. Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions”. New York Public Library. Arhivirano iz originala 11. 6. 2008. g. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  27. ^ „Still life”. Royal Society. Pristupljeno 11. 8. 2009. 
  28. ^ „Catalog entry for Photographs of British Algae: Cyanotype Impressions”. The Linnean Society of London. Pristupljeno 18. 1. 2014. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ana Atkins na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ана_Аткинс&oldid=27672656”