Atik džamija u Bijeljini
| Atik džamija | |
|---|---|
 Atik džamija | |
| Osnovne informacije | |
| Koordinate | 44° 45′ 24″ S; 19° 13′ 01″ I / 44.756667° S; 19.216944° I |
| Religija | islam |
| Grad | Bijeljina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Arhitektonski opis | |
| Početak izgradnje | 1520. |
| Završetak izgradnje | 1566. |
Atik džamija jeste džamija u Bijeljini, poznata i kao Carska džamija.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Atik džamija je najstarija džamija u Bijeljini. Spominje se u pisanima izvorima ime tadašnjeg vladara sultana Sulejmana Veličanstvenog, po njemu i je i nazvana kao Carska džamija. Džamija je sagrađena između 1520. i 1566. godine. U tursko-austrijskom ratu od 1716. do 1718. godine, stanovništvo je džamiju koristilo kao odbrambeni objekat. Bijeljina je zauzeta od Austrijanaca koji su ostali sve do Beogradskog mira 1739. godine. Džamija i haman su tada prema nekim izvorima bili teško oštećeni. Nakon pada je bijeljinska džamija odmah pretvorena u katoličku crkvu i sve od 1718. do 1739. godine je džamija služila kao katolička crkva. Nakon beogradskog mira Austrijanci su morali vratiti Bijeljinu Osmanskom carstvu. Tada je sagrađen drveni minaret i obnovljena funkcija džamije. Novi minaret je izgrađen 1893. godine, a 1912. godine je dodata još jedna šerefa i za još 10 metara povećana visina. Na ulazu džamije bio je natpis o njenoj obnovi 1893. godine. Krupnim neshi pismom bio je isklesan sljedeći tekst: „Ova časna Sultan Sulejmanova džamija obnovljena je 1311. godine”. Do početka Drugog svjetskog rata postojalo je staro mezarje uz Atik džamiju, kasnije je vlast zabranila pokopavanje uz džamiju, a tada je dio nišana prenesen na periferiju grada, a dio je utonuo. Na širom prostoru mezarja su nakon Drugog svjetskog rata sagrađeni novi objekti. Prilikom nivelacije džamijskog harema pred početak Drugog svjetskog rata su nišani, od koji su mnogi imali natpise, zatrpani ili uništeni. Mali dio je preostalo na južnoj strani džamije. U blizini Atik džamije u staroj čaršiji Bijeljine nalazilo se turbe binbaše Sadik-bega. Turbe i džamija su srušeni 13. marta 1993. godine, a materijal je u cijelosti odnesen sa prostora džamijske cjeline. 2003. godine su iskopani ostaci temelja stare džamije u toku iskopa za temelje nove džamije.[1]
Džamija, odnosno njeno mjesto i ostaci graditeljske cjeline, je od stane državne Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.[1]
Obnova džamije je započela 2002. godine a otvorenje obnovljene džamije obavljeno je 16. augusta 2014. godine.[2][3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Atik (Stara džamija ili Sultan Sulejmanova) džamije sa haremom i turbetom, mjesto i ostaci graditeljske cjeline – Članak. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. (10. novembar 2013)
- ^ Otvorena obnovljena Atik-džamija u Bijeljini | Al Jazeera Balkans
- ^ U Bijeljini svečano otvorena obnovljena Atik džamija: Značajan doprinos obnovi i povratku - Klix.ba