Bacač diska (Diskobolos)

Bacač diska

Mironov Bacač diska ( “bacač diska”, grčki Δισκοβόλος, Diskobolos) je grčka skulptura koja je izgrađena pred kraj ranog klasičnog perioda, oko 460-450 godine p. n. e.

Originalna grčka skulptura u bronzi je izgubljena, ali je rad poznat kroz brojne rimske kopije, u originalnoj veličini u mermeru, koji je bio jeftiniji od bronze.

Bacač diska je prikazan kako se sprema da načini svoje bacanje: “čistom inteligencijom”, kako je Kenet Klark primetio u “The Nude”, “Miron je napravio trajni obrazac atletske energije”. Uhvatio je momenat pokreta, tako kratkotrajnog, da studenti atletike još uvek raspravljaju da li je moguć, i dao mu je potpunu izvajanost. Uhvaćen momenat u kom je ova statua je primer ritmičnosti, harmonije i ravnoteže.

Miron je često istican kao prvi skulptor ili čovek koji je ovladao ovim stilom.

Prirodno, kao i uvek u grčkoj atletici, Bacač diska je potpuno nag. Rečeno je da je njegova poza neprirodna za čoveka i danas se smatra da je to nepravilan način bacanja diska. Takođe, ima veoma malo emocija prikazanih na Bacačevom licu, a današnjem “modernom oku”, može se učiniti i da je Mironova želja za perfekcijom, dovela do toga da suviše rigorozno potisne osećaj napetosti u pojedinim mišićima, primećuje Klark. Drugi Mironov zaštitni znak na ovoj skulpturi je proporcionalno i simetrično telo. Potencijalna energija iskazana u visoko ranjivoj pozi skulpture, izražava momenat stajanja odmah pre bacanja, što je primer napredka od klasične skulpture u odnosu na arhaičnu. Torzo pokazuje mišićnu napetost iako su ruke raširene.

Ugled u antici

Mironov Bacač diska dugo je bio poznat kroz opis kao što je onaj iz dijaloga “Lukijana iz Samostate” u radu “Filopseud”:

„ “Kada uđeš u hol”, reče, “nisi li video apsolutno očaravajuću statuu,

tamo kraj Demetriosa, portretiste?” “Sigurno nisi mislio na Bacača diska”, rekao sam,
“onog pognutog u pozu za bacanje, sa glavom okrenutom unazad ka ruci koja drži disk,
i suprotnim kolenom, lagano savijenim, kao u nekoga ko će nići ponovo nakon bacanja?”
“Ne taj”, rekao je, “to je jedan od Mironovih radova, taj Bacač diska o kome pričaš…”

” — Lucijan iz Samostate

Bacač diska i držač diska

Pre otkrića ove statue, naziv “Bacač diska” korišćen je u 17. i 18. veku, za figuru koja stoji i drži disk, “Držač diska”, koju je Enio Kvirino Viskonti označio kao “Bacač diska od Naukida od Argosa, spomenutu od strane Plinija.

Bacač diska “Palombara” ili “Lanseloti”

Bacač diska “Palombara”, prva je kopija ove poznate skulpture, koja je otkrivena 1781. god. To je kopija Mironove originalne bronze iz 1. veka n.e. Prateći to otkriće na rimskom posedu porodice Masimo, Vila Palombara na Eskvilinom brdu, bila je prvobitno obnovljena od strane Đuzepea Angelinija; Masimo je prvo postavio u njihovu palatu (Massimo alle Colonne), a zatim u palatu “Lanseloti” Italijanski arheolog Đovani Batista Viskonti označio je skulpturu kao kopiju nastalu od originalne Mironove. Odmah je postala poznata iako je Masimo ljubomorno čuvao prilaz.

Adolf Hitler je 1937. godine pregovarao da je kupi i ipak je uspeo 1938. god., kada mu je Galeco Cijano, Ministar spoljnih poslova, prodao za 5 miliona lira, zanemarujući negodovanje Đuzepea Botaija, Ministra prosvete i školstva. Skulptura je poslata železnicom do Minhena i izložena u Gliptoteci. Vraćena je 1948. godine. Sada se nalazi u Nacionalnom muzeju Rima, izložena u palati Masimo.

“Taunli” bacač diska

Nakon otkrića Bacača diska Palombara, sledeći Bacač diska iskopan je u Hadrijanovoj vili, 1970. god., i kupio ga je engleski antikvar i trgovac umetnostima, nastanjen u Rimu, Tomas Dženkins, na javnoj aukciji 1792. god. (Još jedan primerak nađen u Tivoliju, ovog datuma, bio je vlasništvo Vatikanskog muzeja).

Engleski poznavalac Čarls Taunli, platio je Dženkinsu 400 funti, za statuu koja je stigla u polu javnu galeriju koju je Taunli iznajmio u Park Street, u Londonu, 1794. god. Kako je Ričard Pejn Najt ubrzo primetio, glava je bila pogrešno postavljena, ali je Taunli bio ubeđen da je njegova original i bolja kopija.

Kupljena je od strane Britanskog muzeja sa ostalim Taunlijevim mermernim skulpturama, u julu 1805. god.

Druge kopije

Druge rimske kopije u mermeru otkrivane su, i torzoi, za koje se već znalo u 17. veku, ali su bili pogrešno obnovljeni i upotpunjeni, koje su od tada smatrane za dalje kopije nakon Mironovog modela. Jedan takav primer, u ranom 18. veku Pjer-Etjen Mono je obnovio torzo koji je sada poznat kao primer Mironovog Bacača diska, ali i pod imenom “Povređeni gladijator” koji podupire sebe rukom dok tone u zemlju. Završena skulptura poklonjena je pre 1734. godine od strane Pape Klementa XII i Kapitolskom muzeju gde se i danas nalazi.

Još jedna kopija otkrivena je 1906. god. u ruinama Roman vile u Tor Paternu, u bivšem kraljevskom sedištu Kaštel Porcijano, sada nazvanom kao Narodni Rimski Muzej. U 19. veku, gipsane kopije Bacača diska mogle su se naći u mnogim velikim akademskim kolekcijama, sada uglavnom rasturene.

Vidi još

• Fidija
• Miron
• Poliklet