Beogradske novine (1915—1918)
Beogradske vesti (nem. Belgrader Nachrichten), bio je zvanični okupacioni list Austrougarske vojne uprave u Srbiji tokom Prvog svetskog rata. Kao glavni propagandni organ, težište lista bilo je da okupaciju i njenu vlast prikaže kao dobronamerne i u interesu srpskog stanovništva. Izlazio je svakodnevno, na nemačkom, srpskohrvatskom i mađarskom jeziku od 1915. do 1918. godine, za vreme okupacije Srbije. [1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Novi austrougarski vojni guverner Srbije je 1916. godine uveo sistem vojnog prava koji je dozvoljavao štampanje samo jedne novine, vojne novine Belgrader Nachrichten. [2] Za vreme okupacije upotreba srpske ćirilice bila je zabranjena u javnom životu, srpski jezik je pretvoren u „srpskohrvatski“. Štampani materijali za stanovništvo Srbije bili su isključivo latiničnim pismom, ijekavskim dijalektom sa hrvatskom leksikom. [3]
Belgrader Nachrichten distribuiran je na austrougarskim okupiranim teritorijama na nemačkom, mađarskom i srpsko-hrvatskom jeziku. Nemačka verzija je distribuirana širom Evrope sa ciljem da pokaže kako su Austrija i Nemačka došle u Srbiju kao „nosilac blagostanja, da je prosvetle“, dok je srpska verzija bila da lokalno stanovništvo veruje da Militärverwaltung in Serbien (Vojna uprava u Srbiji) radi u njihovom interesu, za razliku od prethodne srpske dinastije Karađorđevića koja ih je na prevaru uvela u rat. [4]
Značajni saradnici[uredi | uredi izvor]
Za uredništvo je bio odgovoran nemački komesar Vilhelm Uher, a zatim Hrvat Jurica Oršić Slavetićki; poslednje dve godine hrvatski pisac Milan Ogrizovin je bio glavni urednik. [5]
Jedini srpski pisac saradnik bio je Borisav Stanković koji je tu funkciju preuzeo nakon puštanja iz logora na poziv Ogrizovića i pisao književne feljtone od decembra 1916. do marta 1918. godine. [6] Austrijski pisac Oto Alšer pisao je književnu kolumnu i anonimno ko-uređivao okupacione novine. [7]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Wouters, N.; van Ypersele, L. (2018). Nations, Identities and the First World War: Shifting Loyalties to the Fatherland. Bloomsbury Publishing. str. 289. ISBN 978-1-350-03644-4.
- ^ Herwig, H.H. (2014). The First World War: Germany and Austria-Hungary 1914-1918. Modern Wars. Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4725-1081-5.
- ^ Marković, Gordana Ilić (2018-03-27). „Literature: Serbia (South East Europe)”. International Encyclopedia of the First World War (WW1).
- ^ Goebel, S.; Keene, D. (2017). Cities into Battlefields: Metropolitan Scenarios, Experiences and Commemorations of Total War. Historical Urban Studies Series. Taylor & Francis. str. 170. ISBN 978-1-351-95149-4.
- ^ „Bora pod okupacijom”. RTS (na jeziku: srpski). 2014-06-25.
- ^ Marković, Gordana Ilić (2018-03-27). „Literature: Serbia (South East Europe)”. International Encyclopedia of the First World War (WW1).
- ^ Wallace, I. (2003). Fractured Biographies. German monitor. Rodopi. str. 187. ISBN 978-90-420-0956-1.