Bregalnica

Bregalnica
Bregalnica
	Bregalnica u Ravnoj Reci
Opšte informacije
Dužina	225 km
Basen	4.307 km2
Pr. protok	38 m3⁄s
Sliv	Vardar
Vodotok
Izvor	Čengino Kale
V. izvora	1.690 m
Geografske karakteristike
Država/e	Severna Makedonija
Naselja	Berovo, Štip
Reka na Vikimedijinoj ostavi

Bregalnica je reka u Severnoj Makedoniji, najveća leva pritoka Vardara. Izvire iz Maleševske planine sa glavnim izvorom ispod kote 1720 m. Dužina toka je 184 m, a površina sliva 4.307 km². Srednji pad reke je 7 ‰, a srednji protok pri ušću 28 m³/s.

U Vardar se uliva nedaleko od naselja Gradsko. Protiče kroz Maleš i Pijanec. Na delu reke, gde iz pravca jug—sever skreće prema zapadu i jugozapadu, u klisuri je 1969, izgrađena brana i stvoreno jezero Kalimanci. Jezero je površine 4,23 km², dugo 14 km, široko 0,30 km, i preko 80 m duboko. Pri ulazu u Kočansko polje voda Bregalnice i njenih pritoka razvodi se za navodnjavanje pirinčanih polja. Usled toga i usled proticanja peskovitim zemljištem nizvodno od Kočanskog polja, leti je već kod Štipa vrlo siromašna vodom, a često i presuši. Nizvodno od Štipa nižu se mnogobrojni uklješteni meandri, nastali epigenetskim usecanjem usled izdizanja ovčepoljske plase.

Najineresantniji deo Bregalnice je meandarski deo između Štipa i Novog Sela, gde izbijaju mineralni izvori banje Kežovice.

Važnije desne pritoke Bregalnice jesu Zletovska reka i Azmak (Svetonikolska reka), a leve Osojnica, Zrnovska reka i Kriva Lakavica.

Prostor između Bregalnice i Vardara bio je pustara od preko 400 kv.km pre Drugog svetskog rata, gde su zimovala stada ovaca.^[1]

Literatura[uredi | uredi izvor]

J. Cvijić, Osnovi za geografiju i geologiju Makedonije i Stare Srbije, Posebna izdanja SA, 1906, XVII pp. 211, 214, 216, 234 i 235;
Ž. V. Milojević, Dolina Bregalnice, Glas SA 1941, CLXXXVIII;
Ž. V. Milojević, Privredna-geografska i antropo-geografska promatranja o dolinama Bregalnice i Pčinje, Glasnik Srpskog geografskog društva, 1950, sv.XXX, br 2.