Velika džamija u Gazi

Fotografija džamije (2022)

Velika džamija u Gazi (arap. المسجد غزة الكبير, transliteracija: al-Masjid Ghazza al-Kabīr), poznata i kao Velika Omari džamija (arap. المسجد العمري الكبير, transliteracija: ʿUmarī al-Kabīr), bila je najveća i najstarija džamija u pojasu Gaze, koja se nalazila u starom gradu Gaze.

Veruje se da se nalazi na mestu drevnog filistejskog hrama, a Vizantinci su ovo mesto koristili za podizanje crkve u 5. veku. Nakon muslimanskog osvajanja u 7. veku, pretvorena je u džamiju. Ibn Batuta, arapski geograf iz 10. veka, opisao je građevinu kao „lepu“. Minaret Velike džamije srušen je u zemljotresu 1033. godine. Godine 1149. krstaši su podigli veliku crkvu. Uglavnom su je uništili Ajubidi 1187. godine, a zatim su je Mameluci početkom 13. veka ponovo obnovili kao džamiju.

Mongoli su je uništili 1260. godine, a zatim je ubrzo obnovljena. Srušena je u zemljotresu krajem veka. Veliku džamiju su ponovo obnovili Osmanlije otprilike 300 godina kasnije. Teško oštećenu nakon britanskog bombardovanja tokom Prvog svetskog rata, je 1925. obnovio Vrhovni muslimanski savet. Uništena je u izraelskom vazdušnom napadu 7. decembra 2023. godine; tokom napada je ostao samo munar netaknut, a veći deo ostatka pretvoren je u ruševine.

Literatura

• Briggs, M.S. (1918). Through Egypt in War-Time. T.F. Unwin. 
• Dowling, T.E. (1913). Gaza: A City of Many Battles (from the family of Noah to the Present Day). S.P.C.K. 
• Elnashai, Amr Salah-Eldin (2004). Earthquake Hazard in Lebanon. Imperial College Press. ISBN 1-86094-461-2. 
• Kupferschmidt, Uri (1987). The Supreme Muslim Council: Islam Under the British Mandate for Palestine. BRILL. ISBN 90-04-07929-7. 
• Meyer, Martin Abraham (1907). History of the city of Gaza: from the earliest times to the present day. Columbia University Press. ISBN 9780231914321. 
• Murray, John; Porter, J.L. (1868). A Handbook for Travellers in Syria and Palestine ... J. Murray. 
• Porter, J.L. (1884). The Giant Cities of Bashan: And Syria's Holy Places. T. Nelson and Sons. 
• Le Strange, G. (1890). Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500. Committee of the Palestine Exploration Fund. 
• Pringle, D. (1993). The Churches of the Crusader Kingdom of Jerusalem: A Corpus. Cambridge University Press. ISBN 0-521-39037-0. 
• Ring, Trudy; Salkin, Robert M.; Schellinger, Paul E. (1994). International Dictionary of Historic Places. Taylor & Francis. ISBN 9781884964039. 
• Sharon, M. (2009). Handbook of oriental studies: Handbuch der Orientalistik. The Near and Middle East. Corpus inscriptionum Arabicarum Palaestinae (CIAP). BRILL. ISBN 978-90-04-17085-8. 
• Sturgis, R. (1909). A History of Architecture. The Baker & Taylor Company. ISBN 90-04-07929-7. 
• Winter, Dave (2000). Israel Handbook: With the Palestinian Authority Areas. Footprint Travel Guides. ISBN 978-1-900949-48-4.