Drakenska visoravan

Drakenska visoravan nalazi se u Južnoafričkoj republici, na Afričkom kontinetu. Prostire se na dužini od 1 290 km od severoistočnog do južnog dela ove republike, a na visoravni se nalaze i države Esvatini i Lesoto. Lesoto je smešten na najvišem delu visoravni.

Etimologija

Oblast visoravni poznata je i pod nazivom Drakenske planine. Ovaj naziv potiče iz afrikanskog jezika i znači „zmajeva planina”. „Ukhahlamba” je naziv za Drakenske planine na jeziku Zulu.

Geološki sastav

Drakenska visoravan izgrađena je od sedimentnih stena koje prekrivaju vulkanske naslage. Osnova platoa nastala je pre oko 250 – 300 miliona godina taloženjem karu sedimenata koji ne potiču iz okeana. Slojevi se smenjuju od glacijalnih naslaga (Dwyka tillite) pa sve do zemljanog uglja na površini. Sam vrh visoravni sadrži ostatke nekadašnjeg kontinenta Gondvane za koje se smatra da su se pre izdizanja, koje je usledilo pucanjem kontinentalne mase pre 200 miliona godina, nalazili na nivou mora. Stenovita masa se izdigla iznad regije, istežući i rasedajući zemljinu koru posle odvajanja Afrike i Južne Amerike. Kao posledica, došlo je do izlivanja bazalta kroz vulkanske pukotine donjih slojeva sedimenta tokom procesa koji je trajao 50 miliona godina. Ovi bazaltni slojevi su u početku prekrivali površinu od oko 2 miliona km², zahvatajući veći deo južne Afrike i delove koji sada pripadaju Antarktiku. Debljina bazaltnih naslaga prvobitno je iznosila 1 500 m, ali su one pod uticajem erozije znatno istanjene. Na taj način formiran izgled Drakenskog platoa je neverovatno raznolik i obuhvata strme litice od peščara, šiljate izdvojene vrhove, nabujale vodopade i duboke pećine.

Reljef visoravni

Visoravan predstavlja široko uzvišenje usmereno ka zapadu i spada u jednu od najvećih izdignutih visoravni na svetu. Njen najviši vrh je Ntlenjana u Lesotu (3 482 m) a osim njega, po visini, izdvajaju se i vrhovi Mont-o –Surs (gde se nalaze izvori tri reke, od kojih je jedna Tugela) i vrh Džinovski zamak, tako nazvan zbog strmih stenovitih litica koje liče na zidine zamka. Visoravan odvaja uzanu priobalnu niziju od savana i pustinja u unutrašnjosti južne Afrike. Na istočnoj strani visoravni, na preko 3 300 m izdižu se visoke padine čije se stenje lomi pod dejstvom lednika. Reke koje izviru u planinama, poput Tugele i Oranja, probijaju se kroz stene praveći impresivne klance. Kanjon reke Blajd formiraju tri rondavele (poznate i kao Tri sestre) u Transvalu. Litice kanjona izižu se 800 m.

Biljni i životinjski svet

Drakenska visoravan, kojoj pripadaju i ogromne površine prekrivene visokom travom, predstavlja stanište najraznovrsnijih primeraka flore i faune, sa oko 300 autohtonih biljnih vrsta. Na stenovitim padinama visoravni živi pećinski mrmot. Ovaj glodar živi u kolonijama od po 40 jedinki, zbog zaštite od grabljivaca.

Literatura

• Lur, Džems F. Zemlja Velika ilustrovana enciklopedija. Beograd: Mladinska knjiga.