Zadužbina „Dositej Obradović”
| Zadužbina „Dositej Obradović” | |
|---|---|
| Osnivač | Hemofarm, Matica srpska, Institut za književnost i umetnost i Kulturno-prosvetna zajednica Srbije |
| Datum osnivanja | 17. septembar 2004. |
| Tip | nevladina fondacija |
| Pravni status | neprofitna organizacija |
| Lokacija | Srbija |
| Sedište | Kralja Milana 2, Beograd |
| Predsednik Upravnog odbora | Duško Babić |
| Upravnik | Mirjana Dragaš |
| Glavni organ | Upravni odbor |
| Veb-sajt | https://dositejeva-zaduzbina.rs/ |
Zadužbina „Dositej Obradović” je fondacija koja se bavi očuvanjem sećanja na ličnost i delo Dositeja Obradovića: očuvanjem njegove rodne kuće, objavljivanjem njegovih dela i knjiga o njemu, organizovanjem naučnih skupova, dodeljivanjem nagrada u njegovu čast, svečanim obeležavanjem važnih datuma, saradnjom sa naučnim i kulturnim ustanovama, organizovanjem književnih događaja, koncerata, izložbi i drugih projekata.
Fondacija je osnovana 17. septembra 2004. godine u Vršcu, na inicijativu Hemofarma, kao utemeljivača, i osnivača: Fondacije „Hemofarm”, Matice srpske, Instituta za književnost i umetnost i Kulturno-prosvetne zajednice Srbije. Tom prilikom održana je Skupština Zadužbine i potpisan je Ugovor o osnivanju. Rešenjem Ministarstva kulture i medija Republike Srbije o osnivanju i upisu u Registar fondacija, fondova i zadužbina, od 21. oktobra 2004. godine, Zadužbina „Dositej Obradović” je i zvanično počela sa radom.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Osnov za stvaranje ove Zadužbine našao se u zaštiti kuće u kojoj je rođen Dositej Obradović, a koju je od privatnih vlasnika otkupio „Hemofarm koncern“. Imajući u vidu izuzetan značaj Dositejevog dela za pismenost i kulturu Srba novijeg doba, ali i uticaj na stvaranje modernih nacionalnih institucija posle Prvog srpskog ustanka, ocenjeno je da kuća treba da ostane zaštićena kao muzej, da postane živo delo i obeležje nacionalne baštine. Kuća je 2007. i 2012. godine renovirana, obnovljena i pretvorena u spomen-kuću, muzej, s ciljem da okuplja sve poslenike kulture i pismenosti, a posebno mlade koji će širiti znanja i vidike, koji će razvijati sebe, ali i ideju multikulturalnog dijaloga u cilju dobre saradnje naroda i širine razumevanja. Upravo to je i bio cilj „Hemofarma“ - da kuću sačuva od zaborava i nestajanja, da obezbedi da ona traje u korist svekolikog srpskog naroda, da se na njenom pragu čuju zvonki mladalački glasovi, srpski jezik, ali i rumunski i ostali jezici, jer je Dositej Obradović, kao najobrazovaniji Srbin svog doba koji je utemeljio savremenu pismenost i književnost, svoje delo uglavnom posvetio mladima.[2]
Ciljevi[uredi | uredi izvor]
Ciljevi Zadužbine, zasnovani na temeljima naše tradicije i kulture i na potrebi da širimo vidike i povezujemo se sa svetom, su:
- proučavanje stvaralaštva Dositeja Obradovića i njegovog značaja za srpsku prosvetu, nauku i kulturu;
- otkrivanje i prenošenje na nove naraštaje osnovnih poruka ukupne delatnosti Dositeja Obradovića u vezi sa razvojem srpske književnosti, pismenosti i prosvetiteljstva, te stalno obznanjivanje njihovih vrednosti u nacionalnoj, evropskoj i svetskoj kulturi;
- isticanje značaja pogleda Dositeja Obradovića na razvoj i modernizaciju Srbije i srpskih zemalja u procesu emancipacije naroda koji u njima žive;
- saobražavanje Dositejevih pogleda s idejama epohe prosvetiteljstva u ondašnjoj Evropi i proveravanje koliko oni mogu doprineti razvoju Srbije i srpskih zemalja dva veka posle;
- približavanje zemlji i svetu svega onoga u našoj kulturi i umetnosti što izražava savremene porive i potrebe ljudi, pogotovo onog što predstavlja savremeni književni izraz, nove i avangardne oblike umetničkog izražavanja;
- pripremanje naučnih skupova sa ovde naznačenom tematikom i izdavanje odgovarajućih zbornika;
- organizovanje susreta, seminara, okruglih stolova, radionica i sličnih skupova radi dodatnog usavršavanja prosvetnih radnika koji se bave književnošću i jezikoslovljem;
- podsticanje razvoja književnog stvaralaštva raspisivanjem javnih oglasa za kratku priču, basnu, rukopis, roman i dramsko delo;
- podsticanje razvoja književnog stvaralaštva mladih raspisivanjem javnih oglasa s temama koje se tiču Dositejevog stvaralaštva u 18. i početkom 19. veka (posebno za učenike osnovnih i srednjih škola, za studente i postdiplomce);
- organizovanje susreta mladih pisaca i darovitih učenika iz zemlje, zagraničja i dijaspore;
- pružanje pomoći mladim darovitim piscima i umetnicima oko obznanjivanja njihovih ostvarenja i javnog predstavljanja tih ostvarenja;
- pružanje pomoći studentima slavistike, srbistike, rumunistike i drugih usmerenja s uočenim darom za jezičko istraživanje, književno stvaralaštvo i izučavanje književnosti;
- priređivanje izložbi, predstava, koncerata, skupova za razmenu informacija, susreta klubova i podružnica Zadužbine koje se osnivaju po potrebi, kao i kulturno-umetničkih programa, ekskurzija i turističko-istraživačkih programa;
- priređivanje izložbi, predstava, koncerata, skupova za razmenu informacija, susreta klubova i podružnica Zadužbine koje se osnivaju po potrebi, kao i kulturno-umetničkih programa, ekskurzija i turističko-istraživačkih programa;
- ostvarivanje kulturnih i drugih društveno korisnih projekata u saradnji s uglednim delatnicima na polju prosvete, nauke i kulture u zemlji i inostranstvu, uključujući i rad na pripremanju i objavljivanju sabranih dela Dositeja Obradovića;
- stvaralačko povezivanje lokalnih zajednica (Temišvara i Vršca, Čakova i Sen Martona) i drugih organizacija i ustanova koje nose ime Dositeja Obradovića.
Jedan od najvažnijih zadataka Zadužbine je da istakne u prvi plan i da neguje stvaralaštvo mladih, a preko toga je i sama zagledana u budućnost.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Književni konkurs za mlade autore do 35 godina”. Bibliteka Šabac. Arhivirano iz originala 07. 03. 2021. g. Pristupljeno 7. 8. 2020.
- ^ a b „Zadužbina "Dositej Obradović"”. Dositejeva zadužbina. Arhivirano iz originala 06. 02. 2020. g. Pristupljeno 7. 8. 2020.