Zaječarsko čitalište
 | |
| Osnivanje | 1866. |
|---|---|
| Lokacija | Zaječar Kneževina Srbija |
Zaječarsko čitalište je čitaonica koja je osnovana krajem decembra 1866. godine, na inicijativu okružnih i sreskih načelnika. Vremenom je čitalište preraslo u javnu biblioteku grada Zaječara, a danas je to Matična biblioteka ,,Svetozar Marković“.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Čitalište je počelo sa radom 27. novembra 1866. godine. Čitaonici je bila ustupljena besplatna državna zgrada u kojoj je ona ostala do 1867. godine. Tada joj je opština ustupila stan u zgradi u kojoj je bila polugimnazija i tu je ostala do 1869. Čitalište je primalo pomoć od opštine u vidu besplatnog smeštaja sve do 1869. Od 1869. godine pa do danas, Čitaonica je o svom trošku izdržavala ovaj stan.[1] Čitaonicu 1874. godine nije pomagala ni opština ni druga građanska zajednica, dakle ni esnafi, ali je namirivala svoje potrebe ulozima svojih redovnih članova i prihodom od priređenih večernjih zabava. Čitaonica je neprestano radila do prvog srpsko-turskog rata, kada je usled napuštanja Zaječara od strane srpske vojske prestala da postoji. S tim je ujedno propalo i sve ono što je Čitaonica do tada nabavila (biblioteka, slike, mape, nameštaj), zatim je posle ratova opet otvorena u avgustu 1879. godine i od tada neprestano radi. [2] Danas, Matična biblioteka „Svetozar Marković" nastavlja tradiciju Zaječarske čitaonice, osnovane 1866. godine.[3]
Fond knjiga i izgled čitaonice[uredi | uredi izvor]
Čitaonica je bila valjano uređena za potrebe svojih korisnika, sa nameštajem (ormani za knjige, stolovi, stolice, klupe) u dve sobe, malom bibliotekom, koja je na početku imala 113 knjiga, a nešto kasnije oko 300. Veliki deo knjiga je dobijen na poklon.[2]
Periodika[uredi | uredi izvor]
Čitaonica je tokom 1874. godine sadržala svega 24 lista kako srpskih tako i stranih.[2]
Srpski časopisi[uredi | uredi izvor]
- Srpske novine
- Vidovdan
- Istok
- Budućnost
- Novo doba
- Vreme
- Zastava
- Glas javnosti
- Nezavisnost
- Obzor
- Škola
- Težak
- Rad
- Glas naroda
- Javor
- Venac
- Pozorište
- Žiža
- Sion
- Srbadija
- Bazar
Strani časopisi[uredi | uredi izvor]
- Korespodencija (bugarske novine)
- Jedne nemačke novine
- Jedne francuske novine
Članovi[uredi | uredi izvor]
Zaječarsko čitalište kao javna i prosvetna ustanova, koja i danas još postoji i u 1874. godine brojala je svega 105 članova, koji su davali po 60 groša. Prihod se sastojao od redovnih uloga članova, interesa na kapital. Čitalište je 1880. godine imalo 84 članova i svaki član je plaćao 12 dinara godišnje, a 1884. godine 120 članova.[2]
Galerija slika[uredi | uredi izvor]
-
Trg u Zaječaru -
Okružno Načelstvo u Zaječaru -
Pijaca
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stamatović, Desanka (2011). Čitališta u Srbiji u XIX veku. Pančevo. str. 216.
- Čitališta u Srbiji / Desanka Stamatović. - U: Bibliotekarstvo. - ISSN 0006-1832. - br. 30 (1984), str: 5-14.COBISS.SR 632079
- Čitališta - duhovne oaze / Mila Medigović Stefanović. - Prikaz knjige: Stamatović, Desanka: Čitalište u Srbiji u XIX veku, Pančevo, 2011. - U: Čitalište. - ISSN 2217-5555. - God. 11, br. 20 (maj 2012), str. 102-104.COBISS.SR 271834119
- Od čitališta do Narodne biblioteke u Zaječaru : (1866—1996) / Slavoljub Gacović, Stevan Veljković ; [indeks imena Darinka Gacović]. - Zaječar : Matična biblioteka "Svetozar Marković", 2001 (Zaječar : Kairos). - 300 str.COBISS.SR 178208775