Ivo Lola Ribar (preduzeće)
| Ivo Lola Ribar | |
|---|---|
 | |
| Delatnost | Metalurgija |
| Osnovano | 1. januar 1948. god. |
| Ugašeno | 31. decembar 2001. |
| Sedište | Železnik, Beograd Srbija |
Ivo Lola Ribar je bila fabrika alatnih mašina osnovana 1. januara 1948. godine u Železniku. Bila je jedna on najznačajnijih fabrika na prostru bivše Jugoslavije. Korporacija je likvidirana odlukom Vlade Srbije 31. decembra 2001. godine.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Izgradnja fabrike počela je 20. aprila 1947. godine u Železniku nadomak Beograda. Građena je u sklopu Prvog petogodišnjeg plana u Jugoslaviji sa ciljem da se ubrza posleratna obnova i industrijalizacija zemlje. Prve omladinske brigade stigle su u Železnik 16. aprila 1947. godine. Dan kasnije stigla je Prva srpska brigada sa 256 omladinaca, a zatim i Prva hrvatska brigada sa 242 omladinaca. Svečani miting kome su pristusvovali Boris Kidrič, Moše Pijade i mnogi drugi održan je 20. aprila 1947. godine na njivama gde je trebalo da bude uzgrađena fabrika. Ubrzo su stigli i brigadiri iz ostalih delova Jugoslavije.[2]
Završena u prvoj godini petogodišnjeg plana i svečano je otvorena 1. januara 1948. godine.Fabriku je pustio u pogon predsednik vlade FNRJ Josip Broz Tito. Dobila je ime „Ivo Lola Ribar", po istoimenom narodnom heroju. Mašine su prenete iz nemačke fabrike „Šis Defris” na osnovu ratne reparacije, a proizvodnju prvih alatnih mašina fabrika je ostvarila krajem 1948. godine.[2]
U Jugoslaviji je od strane KPJ počeo da se sprovodi i privredni i društveni model koji se naziva Radničko samoupravljanje. Osnovna ideja se svodila na prebacivanje upravljanja preduzeća u ruke radnika i odvajanje države od privrede. Fabrika je 20. avgusta 1950. godine predata na upravljanje radnom kolektivu. Fabrika je bila jugoslovenska i evropski poznata metaloprerađivačka fabrika. Jedna od najznačajnijih uloga fabrike je bila ta što je ona gradila i druge fabrike u državi.[2] U periodu najuspešnijeg poslovanja kompanije je imala oko 9.500 zaposlenih u Železniku i 2.500 radnika u 10 proizvodnih pogona na teritoriji bivše Jugoslavije.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „„Ivo Lola Ribar“ – omladinska fabrika”. Politika. Pristupljeno 10. 5. 2018.
- ^ a b v Album fotografija Ivo Lola Ribar Železnik, iz fonda Muzeja Jugoslavije
- ^ „Gigant otrgnut od zaborava”. politika.co.rs. Pristupljeno 14. 5. 2018.
