Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković”
| Tip | državni |
|---|---|
| Osnivanje | 1947. |
| Afilijacija | Univerzitet u Beogradu |
| Direktor | dr Pavle Pavlović |
| Broj odseka | 14 |
| Lokacija | Beograd, Srbija |
| Veb-sajt | IBISS |
Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ je vodeća multidisciplinarna naučna institucija u Srbiji u oblasti bioloških nauka. Multidisciplinarni pristup istraživanjima omogućen je okupljanjem naučnog potencijala iz oblasti bioloških nauka u Srbiji nakon Drugog svetskog rata, uz istovremeno formiranje i sopstvenog naučnog kadra. Trenutni direktor instituta je dr Mirjana Mihailović.[1]
Oblasti istraživanja[uredi | uredi izvor]
- biohemija
- molekularna biologija
- citologija
- animalna fiziologija
- biljna fiziologija
- neurobiologija
- neurofiziologija
- imunologija
- genetika
- ekologija akvatičnih i terestričnih ekosistema
- zaštita životne sredine
- taksonomija
- organska evolucija
Istorija[uredi | uredi izvor]
Na osnovu predloga Konferencija biologa, koja je sazvana januara 1947. godine i koja je imala zadatak da utvrdi mogućnost i potrebu za osnivanjem Biološkog instituta, Srpska akademija nauka je 31. maja 1947. godine osnovala Instituta za ekologiju i biogeografiju i Institut za fiziologiju razvića, genetiku i selekciju od kojih je nastao današnji Institut.[2]
Osnovnom uredbom o ustanovama sa samostalnim finansiranjem ovi instituti zvanično izlaze iz sastava Srpske akademije nauka i prelaze na samostalno finansiranje 27. marta 1954. godine. Instituti su nastavili svoj rad, da bi 9. maja 1956. godine instituti bili transformisani i spojeni u jedan institut pod nazivom Biološki institut. Uredbom iz 1961. godine za osnivače Biološkog instituta zajednički su proglašeni Izvršno veće Narodne skupštine NRS i Univerzitet u Beogradu. Institut menja ime u Institut za biološka istraživanja 1966. godine. U znak sećanja na dugogodišnjeg direktora Instituta akademika Sinišu Stankovića i kao priznanje za Institut menja ime u današnji naziv. Vlasnička struktura Instituta, od njegovog osnivanja do danas, ostala je državna.[2]
Institut je danas naučna ustanova koja uspešno integiše naučna istraživanja iz oblasti biologije što se ogleda u visokokompetentnom naučnoistraživačkom kadru i brojne naučnih publikacija njegovih saradnika koje su znatno doprinele razvoju mnogih bioloških disciplina.[3]
Od osnivanja, još u toku rada u okviru Srpske akademije nauka, instituti su se uporno zalagali za stvaranje osnovnih uslova za naučnoistraživački rad, a to je prostor kao osnovni preduslov za uspešan rad. Već u prvoj godini rada urađena je idejna skica nove zgrade i sklopljeni su ugovori sa preduzimačima ali su radovi sporo trajali. Za to vreme instituti su koristili prostore drugih ustanova. Zbog problema prostora za naučno istraživački rad ovog instituta, 1950. godine je doneta odluka da se podigne šest montažnih objekata u Ulici 29. novembra 100. Pošto ove barake nisu bile dovoljne za nesmetan rad istraživača, početkom 60-ih godina obavljene su pripremne radnje za izgradnju nove zgrade Biološkog instituta na adresi 29. novembra 140 i 142, današnjoj adresi Instituta. Projekat za novu zgradu projektovao je Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije, a projekat su radili profesor Uroš Martinović i Momčilo Pavlović. Izvedena je samo prva faza – laboratorijski podužni trakt sa prvobitno zamišljenim aneksom Instituta i deo veznog trakta sa bibliotekom i čitaonicom.[4] Institut je i danas smešten na ovoj lokaciji.
Odlukom Vlade Srbije je proglašen 2018. godine za institut od nacionalnog značaja.[5]
Organizacija[uredi | uredi izvor]
Organizaciona struktura Instituta obuhvata 14 odeljenja i tri prateće službe. Na čelu Instituta su: Upravni odbor, direktor i pomoćnici direktora. Naučnu politiku Instituta kreira Naučno veće koje broji 30 članova. Članove Naučnog veća Instituta biraju svi istraživači, pri čemu se izbor vrši među saradnicima. Institut ima 314 zaposlenih, 282 su istraživači, od kojih je 208 doktora nauka (61 naučni savetnik, 49 viših naučnih saradnika i 99 naučnih saradnika) i 73 studenta doktorskih studija. Oko 40 odsto biologa u Srbiji zaposleno je u Institutu. U Institutu ima 82,2% žena, a prosečna starost istraživača je 40,7 godina.[2]
Odeljenja[uredi | uredi izvor]
- Odeljenje za molekularnu biologiju
- Odeljenje za biohemiju
- Odeljenje za citologiju
- Odeljenje za fiziologiju biljaka
- Odeljenje za fiziologiju
- Odeljenje za fiziologiju i biohemiju insekata
- Odeljenje za neurobiologiju
- Odeljenje za imunologiju
- Odeljenje za neurofiziologiju
- Odeljenje za genetička istraživanja
- Odeljenje za genetiku populacija i ekogenotoksikologiju
- Odeljenje za ekologiju
- Odeljenje za hidroekologiju i zaštitu voda
- Odeljenje za evolucionu biologiju
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ [1]
- ^ a b v Naših 70 godina (na jeziku: srpski). Beograd: Institut za biološka istraživanja "Siniša Stanković". ISBN 978-86-80335-06-3. Pristupljeno 27. 9. 2017.[mrtva veza]
- ^ „RADaR - Repozitorijum Arhiviranih Digitalnih Radova IBISS”. RADaR. Pristupljeno 27. 9. 2017.
- ^ „Biološki institut u Beogradu”. Zbornik radova Instituta za arhitekturu i urbanizam Srbije. 3/66: 153—158. 1966.
- ^ Proglašen i treći institut od nacionalnog značaja („Politika”, 6. maj 2018)