Kapetan
Kapetan je u srpskom jeziku istorijski označavao glavnog upravnika neke zajednice ili poslanika dok mu traje mandat. U jednoj opštini su postojala najmanje dva kapetana, vojni kapetan i opštinski kapetan. Dok je u opštinama koje su imale pristup moru ili rekama postojao i pomorski kapetan. Samo pomorski kapetan je doživotno nosio titularno zvanje kapetan, za razliku od opštinskog i vojnog kapetana koji su imali vremenski ograničen mandat. Primera radi, Miholjski zbor (sabor) Srpskih kapetana je osnovan pre 13. veka i trajao je do kraja prvog svetskog rata, sa time što je posle 17. veka došlo do podele Miholjskog zbora na tri kapetanije. Titula kapetan postaje harambaša često u srpskim epskim pesmama od 18. veka. Ali u sačuvanim zvaničnim dokumentima iz perioda koje srpska epika opisuje, stoji da je isključivo titula kapetana bila korišćena, dok titula harambaše nije. Danas je naziv kapetan ostao prisutan u državnim službama vojske, policije, vatrogasnih jedinica i specijalnih snaga, gde imamo činove kapetan prve klase, vojni kapetan, kapetan fregate, kapetan korvete, kapetan bojnog broda, kapetan general kao i sportski kapiten...[1]
Etimologija
[uredi | uredi izvor]Kapetan je reč koja je nastala od grčke reči katepan (κατεπάνω: bukvalno znači „jedini na vrhu”, ili „na začelju”). U Vizantiji se katepan koristio za označavanje vojnog ili nekih drugih službenih činova, koji su po dužnostima jednaki srpskom kapetanu ili latinskom kapitanu. Reč katepan se u srpskom jeziku najranije pojavljuje tokom 971. godine, kad je postojao Katepanat Ras.
Spisak istorijskih kapetana sa ograničenim mandatom
[uredi | uredi izvor]- Miša Atanasijević (Dunavski kapetan 1842. godina)
Spisak istorijskih kapetana sa neograničenim mandatom
[uredi | uredi izvor]- Matija Zmajević (Kapetan Komodor, od 1714. godine)
- Petar Zambelić (Kapetan 19. vek)
- Ivo Vizin (Kapetan 19. vek)
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kostić, Vasko. SVEŠTENIČKI „PROTOKOLI’’ I KRTOLjSKI POMORSKI KAPETANI (PDF).