Kafana Šumadija (Kraljevo)

Kafana Šumadija
{{{slika2}}}
Informacije
Lokacija	Kraljevo, Srbija
Status	srušena
Sagrađena	1918. god. (1918)
Zatvaranje	1941. (zgrada srušena 1953)

Kafana Šumadija bila je jedna od najpoznatijih kafana u Kraljevu u međuratnom periodu. Nalazila se u Ulici Miloša Velikog. Radila je u periodu između dva svetska rata, sve od početka nemačke okupacije. Nakon rata zgrada kafane je bila nacionalizovana, a nekoliko godina kasnije i srušena.

Istorijat

Vlasnik kafane Šumadija je bio Boško Soldatović-Pantović, koji je 1917. godine kupio kuću i veliki plac, gde je kafana bila podignuta. Kafanu je protokolisao 1918. godine, a u njoj je neprekidno radio do 1929. Boško je od braće Crvčana prethodno u zakup uzeo gostionicu Evropa, a nakon što je gostionica prešla u vlasništvo Avrama Krstića, on je nastavio da radi u njoj. Kao ugledni kafedžija biran je više puta za kraljevačkog kmeta. Nakon njegove smrti Šumadiju je nasledio njegov sin Panta, a drugi sin Radojica je nasledio dva lokala sa leve strane kapije koja je vodila u dvorište kafane.

Panta je kafanu vodio od 1929. do 1941. godine. Bio je jedan od omiljenih kraljevačkih kafedžija. Nosio je nadimak Panta Boško, jer je bio toliko krupan da su ljudi u šali govorili da vredi i za svog oca Boška. Bio je poznat kao veliki šaljivdžija, a imao je i svoje društvo sa kojim je redovno sedeo u Šumadiji. Bio je poznat i kao vatreni fudbalski navijač, koji je svojim krupnim glasom često bodrio kraljevačke fudbalere.

Zgrada Šumadije je bila prostrana, a u nju se ulazilo sa trotoara glavne ulice kroz široka hrastova vrata. Levo i desno od vrata je bio po jedan veliki prozor. Dvorište oko kafane je bilo prostrano i izlazilo je u Ulicu cara Lazara. U njemu se nalazila štala, koju su koristili ljudi iz okolnih sela ili trgovci iz udaljenijih mesta kada su donosili svoje proizvode na kraljevačku pijacu. Ispod kafane se nalazio veliki podrum, u kom je čuvano piće. Boško je sam proizvodio rakiju koja je sipana u kafani, a to isto je posle njega činio njegov sin Panta.

Kafana je bila poznata po svojoj kuhinji, a najviše po kuvanim jelima, palačinkama, krofnama i kiflama. Ovde su se hranili mnogi radnici, uključujući i radnike Železničke radionice. U Šumadiji su se hranili i radnici koji su podizali spomenik na centralnom gradskom trgu, a kada je Boško preminuo, u znak zahvalnosti su mu od preostalog kamena podigli spomen obeležje na gradskom groblju. Pored radnika, Šumadiju su posećivali i mnogi ugledni građani, a u njoj su svoja okupljanja organizovala i kraljevačka udruženja, poput Udruženja Albanske spomenice. U kafani su organizovani i politički zborovi kraljevačkih radikala. Oni su u ovoj kafani organizovali i svoje predizborne zabave, kao i zabave kojima su slavili uspehe na izborima.

Kada je počela nemačka okupacija, kafana je prestala sa radom. Pantu je žandarmerija uhapsila 25. maja 1941. godine, ali je on ubrzo bio pušten. Nemci su kafanu koristili za smeštaj svojih vojnika. Pored njih, tokom rata su u Šumadiji stanovali i Nedićeva straža, belogardejci, a nedugo pre oslobođenja i pripadnici Jugoslovenske vojske u otadžbini. Nakon oslobođenja Kraljeva 1944. godine u ovoj zgradi je bila smeštena partizanska bolnica.

Godine 1948. godine Šumadija je nacionalizovana i predata Trgovačkom preduzeću Oslobođenje iz Kraljeva, koje je u njoj otvorilo prodavnicu nameštaja. Panta se kao iskusni kafedžija zaposlio u ugostiteljskom preduzeću Stolovi i radio je u više kraljevačkih kafana. Zgrada nekadašnje kafane je bila srušena 1953. godine, a na njenom mestu je podignuta poslovno-stambena zgrada. Na mestu nekadašnjeg dvorišta kafane podignuta je gradska toplana.