Krajputaš Aleksiju Iliću u Boljkovcima
| Krajputaš Aleksiju Iliću u Boljkovcima | |
|---|---|
 Detalj epitafa | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Boljkovci |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Krajputaš Aleksiju Iliću u Boljkovcima (opština Gornji Milanovac) nalazi se u varošici sala Boljkovci. Nekada, ovuda je prolazio put ka kućama familija Mijailovića i Todorovića,[1] sada Autoput „Miloš Veliki”. Krajputaš je podigla majka svom sinu jedincu, vojniku koji je izgubio život u srpsko-turskom ratu (1876—1878). Spomenik je rad kamenoresca Jovana Tomića.[2]
Opis[uredi | uredi izvor]
Spomenik je u obliku stuba. Na prednjoj strani prikazana je reljefna figura vojnika izrađena sumarno, bez puno detalja. Lik pokojnika potpuno je neraspoznatljiv. Oko glave kružno uklesano je njegovo ime i prezime. U vrhu naspramne strane prikazan je umnoženi krst sa zracima na postolju. U lučno nadvišenom udubljenju ispisan je tekst epitafa. Na levoj bočnoj strani urezana je puške sa bajonetom, a na desnom boku nastavak natpisa.
Materijal, dimenzije i stanje[uredi | uredi izvor]
Stub dimenzija 135h47h38 cm isklesan je od grubog branetićskog konglomerata.[1] Oštećen je u gornjem delu, a površinski sloj kamena izrovan brojnim udubljenjima i prekriven mahovinom i lišajem.
Epitaf[uredi | uredi izvor]
Natpis uklesan čitkim slovima glasi:
- PRIĐITE PROČITAJTE
- OVAJ SPOMEN POKAZUJE
- VOJNIKA II KLASE
- ALEKSIJA ILIĆA
- IZ BOLjKOVACA
- KOJI POŽIVI 25
- A POGIBE U RATU
- NA KLADNICI
- 19. JULA 1876. G.
Tekst se nastavlja na bočnoj strani:
- OVAJ SPOMEN
- PODIŽE MU
- TUŽNA MATI NjEGOVA
- JEDINOM SINU
- 29. JUNA 1878. G.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-0181-5.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Radičević, Branko V. (1961). Plava linija života : srpski seoski spomenici i krajputaši. Beograd: Savremena škola.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8.
- Aksentijević, Slobodan (2014). „Vesti o selu Boljkovci i Boljkovčanima između XVI i početka XX veka”. Zbornik radova muzeja Rudničko-takovskog kraja, Gornji Milanovac.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.