Krajputaš Vasiliju Laziću u Gornjem Milanovcu

Krajputaš Vasiliju Laziću u Gornjem Milanovcu
Srednji iz grupe od tri krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac.
Opšte informacije
Mesto	Gornji Milanovac
Opština	Opština Gornji Milanovac
Država	Srbija
Vrsta spomenika	krajputaš
Vreme nastanka	19. vek

Krajputaš Vasiliju Laziću u Gornjem Milanovcu drugi je iz grupe krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac iz pravca Beograda. Nalazi se u blizini spomen-obeležja „tenk” i fabrike posuđa Metalac.

Istorijat

Mesto gde je krajputaš podignut u prošlosti je pripadalo ataru sela Nevade. Sada je u gradskoj zoni Gornjeg Milanovca. Zbog proširivanja Ibarske magistrale 60-ih godina 20. veka, zajedno sa preostala dva krajputaša, spomenik je izmešten na imanje Milana Radovića iz Grabovice.

Opis spomenika

Krajputaš pripada tipu „kapaša”. Isklesan je od grabovičkog kamena. Visina stuba iznosi 130 cm, a širina stranica 35 i 22 cm. Spomenik nadvisuje pokrivka oblika obrnute zarubljene piramide, visine 17 cm, sa stranicama širine 60 i 43 cm.

Sa prednje strane spomenika isklesana je figura vojnika. Odeven je u koporan sa duplim kopčanjem, preko koga je opasač. Na glavi mu je šajkača. Prikazan je u stavu mirno, opuštenih ruku, bez oružja. Na bočnoj strani urezana je puška. U polulučnom udubljenju na poleđini spomenika uklesan je dekorativni krst sa duplim, ukrštenim kracima, ispod koga je epitaf. Po vrsti kamena, dimenzijama spomenika i stilskim osobenostima, evidentno je da su spomenici Dragića i Vasilija Lazića rad istog kamenoresca, a po natpisima da su u pitanju braća.

Epitaf

Oko glave vojnika, u formi oreola, uklesano je ime: Vasilije Lazić. Na levoj bočnoj strani, iznad urezane puške, stoji natpis: “Puška im srce uvenu.”. Na poleđini spomenika, ispod dekorativnog krsta uklesano je: “Priđi rode i pročitaj ovaj spomen koji pokazuje Vasilije Lazić iz... ova puška još kazuje...”.

• 
• 
• 
• 
• 

Vidi još

• Tri krajputaša u Gornjem Milanovcu
• Krajputaš Dragiću Laziću u Gornjem Milanovcu
• Krajputaš Tanasiju Miliću iz Velereči u Gornjem Milanovcu

Literatura

• Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—123. ISBN 978-86-519-0181-5. 
• Radičević Branko V, Plava linija života: srpski seoski spomenici i krajputaši, „Savremena škola” Beograd, 1961.
• Dudić Nikola, Stara groblja i narodni belezi u Srbiji, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Posebna izdanja 13, „Prosveta” Beograd. 1995. ISBN 978-86-07-00900-8.
• Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak, 1998
• Stolić dr Ana, Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac, II izdanje, Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2007. ISBN 978-86-82877-03-5.
• Savović Saša, Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, „Službeni glasnik” Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac,  ISBN 978-86-519-0181-5. 2009. ISBN 978-86-82877-29-5. 
• Filipović Milenko S, Takovo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, Srpski etnografski zbornik SANU, knj. 37, reprint izdanje, Službeni glasnik Beograd, SANU. . Београд. 2010. ISBN 978-86-519-0668-1. 
• Krstanović Božidar, Radonjić Živkov Estela, Kesić-Ristić Sanja, Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac, Atlas narodnog graditeljstva Srbije – Sveska II, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd. 2012. ISBN 978-86-6299-006-8.