Krajputaš Dragiću Laziću u Gornjem Milanovcu
| Krajputaš Dragiću Laziću u Gornjem Milanovcu | |
|---|---|
.jpg) Prvi iz grupe od tri krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac. | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gornji Milanovac |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | krajputaš |
| Vreme nastanka | 19. vek |
Krajputaš Dragiću Laziću u Gornjem Milanovcu prvi je iz grupe od tri krajputaša na ulasku u Gornji Milanovac iz pravca Beograda. Nalazi se u neposrednoj blizini spomen-obeležja „tenk”[1] i fabrike posuđa Metalac.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Mesto gde je krajputaš podignut nekada je pripadalo ataru sela Nevade. Sada je u gradskoj zoni Gornjeg Milanovca. Zbog proširivanja Ibarske magistrale 60-ih godina 20. veka, spomenik je, zajedno sa preostala dva krajputaša, izmešten na imanje Milana Radovića iz Grabovice.[2]
Opis spomenika[uredi | uredi izvor]
Krajputaš pripada tipu "kapaša". Sada je ogoljen, a njegova pokrivka prislonjena uz obližnji spomenik. Stub od grabovičkog kamena oblika je paralelopipeda. Visina stuba iznosi 130 cm, a širina stranica 34 i 21 cm. Nagnut je napred i oštećen u gornjem delu.
Sa prednje strane spomenika prikazan je stilizovan lik vojnika u stavu mirno, opuštenih ruku, bez oružja. Gornji deo poleđine spomenika ukrašen je dekorativnim krstovima. Na levoj bočnoj strani prikazana je puška, dok je suprotna neukrašena. Izrazita plošna stilizacija figure i lika i izvesne epravilnosti u natpisima, ukazuju da je spomenik rad nekog lokalnog kamenoresca.
Epitaf[uredi | uredi izvor]
Oko glave vojnika, u formi oreola, uklesano je ime: DRAGIĆ LAZIĆ. Sa zadnje strane spomenika, ispod krsta uklesan je epitaf:
- VIDI MILI
- RODE KAKO
- DVA BRATA
- NEDOĐE SA RA
- TA TEŠKO B
- RATU BEZ B
- RATA I NAS
- DVA NIKA
- D MAJCI
- NEDOĐE ŽIV
Na levoj bočnoj strani, iznad urezane puške, stoji natpis: “PUŠKA IM SRCE UVENU. 21. VOJ RO”.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Tri krajputaša u Gornjem Milanovcu
- Krajputaš Vasiliju Laziću u Gornjem Milanovcu
- Krajputaš Tanasiju Miliću iz Velereči u Gornjem Milanovcu
Galerija[uredi | uredi izvor]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Milanovački tenk”. www.gminfo.rs. Arhivirano iz originala 29. 12. 2018. g. Pristupljeno 23. 12. 2017.
- ^ a b Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—123. ISBN 978-86-519-0181-5.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—122. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. str. 121—122. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Radičević Branko V, Plava linija života: srpski seoski spomenici i krajputaši, „Savremena škola” Beograd, 1961.
- Dudić Nikola, Stara groblja i narodni belezi u Srbiji, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd, Posebna izdanja 13, „Prosveta” Beograd. 1995. ISBN 978-86-07-00900-8.
- Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije, „Litopapir” Čačak, 1998
- Stolić dr Ana, Državni popis 1862/63. godine: opština Gornji Milanovac, II izdanje, Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac. 2007. ISBN 978-86-82877-03-5.
- Savović Saša, Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja, „Službeni glasnik” Beograd; Muzej rudničko-takovskog kraja Gornji Milanovac, ISBN 978-86-519-0181-5. 2009. ISBN 978-86-82877-29-5.
- Filipović Milenko S, Takovo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, Srpski etnografski zbornik SANU, knj. 37, reprint izdanje, Službeni glasnik Beograd, SANU. . Београд. 2010. ISBN 978-86-519-0668-1.
- Krstanović Božidar, Radonjić Živkov Estela, Kesić-Ristić Sanja, Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac, Atlas narodnog graditeljstva Srbije – Sveska II, Republički zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd. 2012. ISBN 978-86-6299-006-8.