Nadgrobni spomenik isprošenoj devojci Čelestini u Grabu
| Dragačevski epitafi | |
|---|---|
.jpg) Nadgrobni spomenik devojci Čelestini u Grabu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Grab |
| Opština | Opština Lučani |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1904 |
Epitaf na spomeniku isprošenoj devojci Čelestini (†1904) nalazi se na Rajičića groblju u selu Grab, Opština Lučani. Podignut je devojci koja je izvršila samoubistvo u 19. godini. Čelestina je bila ćerka Ranka Stevančevića iz Graba, isprošena za momka iz istog sela. Podvodači su je, mladu i naivnu, naveli da izgubi nevinost, a ona je volela da ode u smrt nego da mladoženji dođe obeščašćena. Zapis je sakrio da se nesrećnica o konopac obesila.[1] Spomenik joj je podigao stari svat Stojan Vasović.[2]
Opis[uredi | uredi izvor]
Spomenik u obliku stuba isklesan je od peščara odličnog kvaliteta. Bogato je ukrašen floralnim motivima, dekorativnim krstovima i simboličnom predstavom „anđeoskih krila”. Tekst epitafa uklesan je u polulučnom udubljenju na istočnoj strani spomenika; nastavlja se na desnom boku i završava na poleđini spomenika. Na levom boku uklesan je stilizovan prikaz vinove loze sa golubom koji zoblje grožđe. Čitka i lepa slova, a još više skladno ukomponovana i vešto uklesana floralna ornamentika, svedoče o velikom majstorstvu anonimnog dragačevskog kamenoresca. Spomenik je dosta dobro očuvan, osim pokrivke u vidu tanje profilisane ploče. Kamen je mestimično je prekriven lišajem, dok su u urezima još po negde vidljivi tragovi boje kojim je spomenik bio dekorisan.[3]
Epitaf[uredi | uredi izvor]
Tekst epitafa glasi:
- OVDE POČIVAJU SMRTNI OSTATCI ISPROŠENE DEVOJKE ČELESTINE, KĆI RANKA STEVANČEVIĆA IZ GRABA KOJA POŽIVI 19 GODINA, A PRESTAVI SE 19 OKTOMBRA 1904. GOD: BOG DA JOJ DUŠU PROSTI
- ONA JE SAMA SEBE SMRT STVORILA: POVODOM PAKLENI PODVODILjA I KRVOLOKINjA IZ SVOJE OKOLINE; ALI MILOSTIVI TVORAC SUDIĆE SVAKOM PO PRAVDI
- SPOMENIK OVAJ PODIŽE JOJ SVAK STOJAN VASOVIĆ[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.
- ^ a b Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Šipetić, Živorad B (1993). Grab − selo Dragačeva. Beograd: Odbor za proučavanje sela SANU.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Nikolić Radojko, Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.