Ostrovačko-kotlenički kamenoresci
Ostrovačko-kotlenički kamenoresci po tematskim, stilskim i tehničko-zanatskim karakteristikama predstavljaju zasebnu i veoma kompaktnu grupu. Spomenici su im rasuti su po grobljima rudničkog Pomoravlja (selima između Morave i reke Gruže), pa sve niz pobrđe Vujna, Ostrice, šumadijskog Bukovika i Kotlenika. Granica između ostrovačko-kotleničke i takovske stilske grupe uglavnom je na liniji Srezojevci - Gornji Milanovac - Vraćevšnica.
Prvi „spomenjari” pojavljuju se polovinom 19. veka u selima Vujetinci i Ostra, poznatim po majdanima kvalitetnog kamena. U ovu grupu spadaju i kamenoresci iz okolnih sela Mrčajevci, Bečanj, Bresnica i Gornja Trepča, kao i oni iz kotleničkih sela od Guncata do Sirče.[1]
Ostrovačko-kotlenički kamenoresci
[uredi | uredi izvor]Istaknuti predstavnici
[uredi | uredi izvor]- Lazo Milovanović (? -1874) iz Vujetinaca
- Gajo Jovanović (1839-1880) iz Oplanića
- Bogoljub Todorović (1903-1989) iz Ostre
Manje poznati majstori
[uredi | uredi izvor]Selo Ostra poznato je po kamenorescima iz familija Todorović i Talović. U kotleničke majstore spadaju Vasilije Pleskonja i Živojin Paunović iz Lađevaca i Matija Zdravković iz Trgovišta. Iz gružanskog kraja najpoznatiji je Miloje Božović iz sela Guncati.[1]
Reference
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenoresci narodnog obraza: kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: „Litopapir”.
- Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (2, dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.