Pastirska drama
Pastirska drama[1], pastorala[2] (ital. dramma pastorale), dramski oblik nastao u 16. vijeku u Italiji.[1][2] Iz jednostavne sheme dijaloške (auličke) ekloge, sa pastirskim i mitološkim prizorima, razvila se mnogo složenija pastirska priča (favola pastorale), koja je kao i ekloga, iskazivala književnu težnju za pastirskim idiličnim svijetom koji se suprotstavlja životu na dvoru.[1] Kontaminirajući vitalne elemente tragedije i komedije prve polovine 16. vijeka, pastorala je u odnosu na dijalogovanu eklogu imala složeniju strukturu i doslijedniji dramski zaplet. Usvojila je podjelu na pet činova, slobodni jedanaesterac ili jedanaesterac izmiješan sa sedmercem (za dijaloške partije), sa horovima u drukčijem metru.[1]
Najčešće teme pastorale su svemoć ljubavi, povratak proljeća, radost poljskog života, zadovoljstvo lova, zlatno doba.[1] U njoj su našle odjeka suštinske vrijednosti renesanse: povratak i uznošenje Prirode, priklanjanje zadovoljstvima ovog svijeta, poimanje ljubavi kao univerzalne pokretačke snage koja vlada svijetom. Radnja se odvija u idiličnom, arkadijskom ambijentu, a ličnosti su prerušeni pastiri i pastirice koji treba da budu simbol pravog života i reda, suprotstavljeni lažnom redu mondenskog života. Pastoralna drama odražava novi ukus dvorske klase i odgovara njenom idealu umjetničkog djela, čiji je cilj prevashodno hedonistički.[1]
Istorija razvoja pastorale[uredi | uredi izvor]
Različite tačke razvoja pastirske drame vide se u Tirsi (1506) Baldasarea Katiljonea (Baldassarre Castiglione), Egle (1545) Đanbatiste Điraldija Čincija (Giambattista Giraldi Cinzio), Il sacrificio (Žrtva; 1555) Agostina Bekarija (Agostino Beccari) i u dvjema remek-djelima evropske književnosti, Aminti (1573) Torkvata Tasa (Torquato Tasso) i Vijernom pastiru (Il pastor fido; 1590) Đovanija Batiste Gvarinija (Giovanni Battista Guarini).[1] Tasova Aminta je postala simbol umjetničkog savršenstva i najuzvišeniji i najpotpuniji izraz idiličnog i hedonističkog ideala druge polovine 16. vijeka.[1] Veoma veliki uspjeh je imao i Gvarinijev Vijerni pastir, koji je, naglašavajući komično-relističnu stranu u svojoj drami, smatrao da je stvorio novi književni rod tragikomediju, za koju je ustanovio i poetiku i dramska pravila.[1] Ovim su izazvane oštre polemike i kritike od strane aristotelovaca, koji su, ne našavši ovaj rod u Aristotelovoj Poetici, osporavali njegovu legitimnost.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Klajn, Ivan; Šipka, Milan, ur. (2006). „pastorala”. Veliki rečnik stranih reči i izraza. Novi Sad: Prometej.
- Rečnik književnih termina (Književnost). Beograd, Jugoslavija: Institut za književnost i umetnost u Beogradu. 1986.
- Milcovic, S.M., Studio sopra la poesia pastorale degli antichi, 1880
- Carrara, E., La poesia pastorale, 1908
- Bouchard, P. de., La pastorale itellienne, 1920
- Lipsker, E. Z., Der Mytos vom goldenen Zeitalter in den Schäferdichtungen Italiens, Spaniens und Frankreichs zur Zeit der Renaissance, 1933
- Mial, G., Essai d'analyse littéraire de la pastorale dans le littératures italiennes, espagnole et françoise, 1950
