Портал:Istorija/Izabrani 49 2010
Dinastija Tjudor je bila istaknuta evropska kraljevska dinastija koja je poticala iz Velsa i koja je vladala Kraljevinom Engleskom, kao i Grofijom i Kraljevinom Irskom, od 1485. do 1603. godine. Prvi vladar bio je Henri Tjudor, koji je sa očeve strane potomak vladara južne pokrajine Velsa, a sa majčine strane potomak engleske kraljevske porodice Lankaster. Porodica Tjudor bila je naklonjena dinastiji Lankaster tokom Rata ruža, pa stoga njihova porodična ruža veoma slična ruži porodice Lankaster.
Henrih Tjudor imao je podršku onih koji su bili uz porodicu Lankaster, ali i nezadovoljnih iz klana Jork. Henri se snagom vojne sile i pobede 1485. proglasio engleskim kraljem i postaje Henri VII. Njegova pobeda učvršena je brakom sa Elizabetom od Jorka, simbolično ujedinjujući nekadašnje suparnike u novu dinastiju. Porodica Tjudor proširila je svoju moć i van granica Engleske, ujedinjujući Englesku sa Velsom 1542. godine, i uspešno namećući autoritet nad Kraljevinom Irskom. Kao i prethodni vladari nastavili su da zahtevaju da vladaju i Kraljevnom Francuskom, ali nikada nisu uspeli da je osvoje.
Ukupno je bilo pet vladara iz dinastije Tjudor (Džejn Grej, unuka Meri, mlađe sestre Henrija VIII, prograšena je kraljicom u periodu od devet dana tokom 1553. godine, i za većinu nije predstavljala pravog vladara). Edvard VI bio je jedini naslednik po muškoj liniji Henrija VIII, ali živeo je samo do punoletstva. Stoga pitanja nasledstva trona (uključujući brakove, razvode i pravo žena da budu naslednice trona) su bila glavno političko pitanje tokom vladavine dinastije Tjudor.
Vladavina dinastije Tjudor završava se 1603. godine sa smrću Elizabete I Tjudor, koja nije imala naslednika. Ipak, prilikom tajnih pregovora sa njenim rođakom Džejmsom VI od Škotske, Kraljem Škotske, (čija pra-prababa Margaret je bila starija sestra Henrija VIII) Elizabeta uspeva da postigne da naslednik engleskog trona bude porodica Stjuart, i time ujedinjuje Kraljevinu Englesku i Kraljevinu Škotsku.
...dalje...