Rusko-švedski rat (1554—1557)

Rusko-švedski rat (1554-1557)
Deo Rusko-švedski ratovi
Prijem švedskog poklisara
Vreme 1554-1557 Mesto Karelija Ishod Pobeda Rusije, Nogorodski mir
Sukobljene strane
Rusko carstvo	Švedska
Komandanti i vođe
Ivan Grozni	Gustav Vasa

Rusko-švedski rat (1554-1557) (švedski: Stora ryska krige, ruski: Švedski pohod) je bio kratkotrajan rat između Kraljevine Švedske i Ruskog carstva. Predstavlja uvod u veći, Livonski rat (1558-1583).

Istorija

Povod za izbijanje rata bila je odluka ruskog cara Ivana Groznog da se odnosi sa Švedskom održavaju preko novgorodskog gubernatora, a ne kao do tada, direktno preko Moskve. Švedski kralj Gustav Vasa smatrao je da Ivan Grozni time njega ponižava smatrajući ga vazalom, a ne samostalnim vladarem. Takođe, sporazum kojim je okončan poslednji rat neprekidno je kršen. U Kareliji su bili mnogobrojni sporovi oko lovišta. Malo je dokumenata koji govore o ovom ratu. Zbog toga se ne može pouzdano utvrditi vreme izbijanja rata. Izgleda da do juna 1555. godine nije bilo otvorenih neprijateljstava između dve države. Napad je otpočeo švedski admiral Jakov Bag (15-29. septembra 1555) pomorskim desantom na tvrđavu Orešek na Nevi, ali je odbijen. Rusija je decembra iste godine objavila Švedskoj rat i pokrenula napad na Finsku. Rusi su 20. januara 1556. godine razbili švedsku vojsku kod Kivineba. Potom su sa snagama od 20 do 25.000 ljudi krenuli na tvrđavu Viborg i poharali njenu okolinu (21-25. januar 1556), ali su se nakon toga povukli. Gustav Vasa je zatražio prekid rata prihvatajući ruske uslove komunikacije preko Novgoroda. Knut Johanson je 13. jula 1556. godine poslat u Novgorod da dogovori primirje. Pregovori su se odužili do aprila 1557. godine kada je zaključen Novgorodski mir. Potvrđeno je stanje pre izbijanja rata.

Izvori

• Stora ryska kriget 1554-1557 (jezik: švedski)
• Otnošeniя meždu Švedskim gosudarstvom (jezik: ruski)