Simon Tasi

Simon Tasi
Lični podaci
Datum rođenja	2. vek p. n. e.
Datum smrti	135. p. n. e.
Porodica
Roditelji	Matatija
Prethodnik	Jonathan Maccabeus
Naslednik	John Hyrcanus I

Simon Tasi ili Simon Makavej (do 135. p. n. e.) je bio prvi jevrejski vladar Asmonejske dinastije u Judeji. Drugi je sin Matatije Asmoneja, koji je 167. p. n. e. započeo Makavejsku pobunu protiv Seleukidskoga carstva. Tokom 143. p. n. e. nasledio je svoga brata Jonatana Apfusa kao jevrejski prvosveštenik, a 141. p. n. e. imenovan je za prvoga asmonejskoga vladara.

Makavejska pobuna

Simon Tasi je bio sin Matatije Hasmoneja, jevrejskoga sveštenika iz Modina. Matatija je 167. p. n. e. zajedno sa svojim sinovima Judom Makavejem, Elezarom Avaranom, Simonom Tasijem, Jovanom Gadijem i Jonatanom Apfusom započeo Makavejsku pobunu protiv seleukidskoga kralja Antioha IV Epifana. Antioh IV Epifan je od 175. p. n. e. zabranjivao Jevrejima da obavljaju svoje verske obrede. Nakon Matatijine smrti 166. p. n. e. Juda je preuzeo vođstvo pobune prema poslednjoj želji svoga oca. Matatija je na samrti savetovao da Simon bude savetnik jevrejskoga pokreta. Obavljao je značajne vojne dužnosti, tako da je spasavao Jevreje iz Galileje.

Drugi po važnosti

Juda Makavej je bio vođa Makavejske pobune do 160. pre n. e, a od tada je Jonatan Makavej postao novi vođa jevrejske pobune protiv Seleukidskoga carstva. Simon je bio drugi po važnosti, odmah nakon svoga brata Jonatana. Za vreme građanskoga rata između Aleksandra Bale i Demetrija II Nikatora 147. p. n. e. satrap Koile-Sirije Apolonije izazvao je Jonatana tražeći od njega da se odrekne autonomije i da se potpuno pokori. Jonatan i Simon Tasi su sa 10.000 vojnika došli do Jope, koja im se predala. Nakon toga Jonatan i Simon Makavej pobedili su Apolonija i zauzeli Azot. Tokom 145. p. n. e. Diodot Trifon i Antioh VI imenovali su Simona Tasija za stratega Palestine. Simon je uspeo da zauzme Betsur.

Postaje jevrejski prvosveštenik

Diodot Trifon je 143. p. n. e. zarobio Jonatana Makaveja. Simon Tasi je tada imenovan za vođu Jevreja u Judeji. Simon je dao da se obnove gradski bedemi. Naredio je da se protera stanovništvo Jope, da ne bi grad predali Diodotu Trifonu. Koristeći Jonatana kao taoca Trifon je izvukao mnoge ustupke od Simona Tasija. Simon Tasi je Trifonu predao 100 talanata i dva Jonatanova sina kao taoce, ali ipak je Trifon dao da se pogubi Jonatan. Simon je brata sahranio u Modrinu, gde je podigao spomenik svom ocu i poginuloj braći. Nakon smrti brata Jonatana Apfusa nasledio ga je 143/142. p. n. e. kao jevrejski prvosveštenik.

Etnarh i uspostavljanje dinastije

Demetrije II Nikator je 142. p. n. e. Judeju oslobodio poreza. Simon je zauzeo Gazaru, Jopu i Jamniju. Pored toga ostvario je veliki uspeh zauzimajući jerusalimsku tvrđavu Akru i rušeći je do temelja. Ta tvrđava je celo vreme služila kao garnizon za seleukidsku vojsku i kao utočište za helenizirane Jevreje i predstavljala je stalnu pretnju za pravoverne Jevreje u Jerusalimu. Nakon toga nekoliko godina ravnali su i brdo, na kome se nalazila tvrđava, sa ciljem da se tu više nikada ne podigne tvrđava, koja bi porobljavala Jerusalim. Simon je izabran za prvosveštenika, stratega i etnarha (politički vođa naroda). Taj događaj 141. p. n. e. označava početak asmonejske dinastije naslednih vladara. Obnovio je savez sa Rimom i Spartom. Dobio je priznanje nezavisnosti.

Očuvanje nezavisnosti

Kada su Demitrija II Nikatora 139. p. n. e. zarobili Parćani došlo je do rata između Diodota Trifona i sposobnoga Antioha VII Sideta, koji je tražio Simonovu pomoć 139. p. n. e. prilikom opsade Dore. Simon je pomogao Antiohu da pobedi Trifona, ali novi seleukidski vladar Antioh VII Sidet bio je nezahvalan, pa je počeo da ugrožava nezavisnost Judeje. Uputio je Simonu ultimatum da Judeja vrati sve teritorije koje je zauzela van svojih originalnih granica ili da plati 1.000 talanata. Simon nije pristao, pa je Antioh poslao na Judeju vojsku pod komandom Kendeveja. Simonovi sinovi Jovan Hirkan i Juda uspeli su da pobede seleukidsku vojsku.

Smrt

Simonova vladavina predstavljala je period prosperiteta za jevrejski narod. Simonov zet Ptolemej Avuvov bio je na položaju stratega Jerihona. Kada je Simon sa svoja dva sina došao u Jerihon Ptolemej je dao da se 135. p. n. e. ubije Simon i njegova dva sina. Simona je na položaju prvesveštenika nasledio sin Jovan Hirkan.

Vidi još

• Jonatan Apfus
• Juda Makavej

Izvori

• Knjige Makavejske, prevod episkopa Atanasija
• Josif Flavije, Judejski rat, prevod Dušan Glumac, Prosveta Beograd, 1967
• Josif Flavije, Jevrejske starine
• Apijan, Sirijski ratovi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. novembar 2015)
• Justin
• Polibije, Istorije