Snajfelsjekidl (lednik)

Snajfelsjekidl lednik je stratovulkan prekriven ledom star 700.000 godina i nalazi se na najzapadnijem delu poluostrva Snajfelnes na Islandu. Jedna od najprepoznatljivih lokacija na Isladu, budući da se spominje u čuvenom delu Žila Verna, Put u središte zemlje. Snajfelsjekidl je ujedino i nacionalni park, a prvi put u avgustu 2012. godine dogodilo se da se led u popunosti istopi.^[1]

Geologija[uredi | uredi izvor]

Stratovulkan se sastoji od brojnih bočnih kupa, sa najvećom u sredini. Iz gornjih kupa nastaju intermedijarne i kisele lave, dok se u donjnim javlja tipična bazalatna lava. Poslednja erupcija vulkana zabeležena je između 100. i 300. godine nove ere. Smatra se da je bila eksplozivnog karaktera, praćena izlivanjem lave.

Nacionalni park Snajfelsjekidl zahvata površinu od 170 km². Najjužniji deo parka prostire se do Hauhrejna koji se nalazi u regiji Dagverdaraua dok najseverniji deo doseže do Giviskaulara. Lava je uglanvom prekirivena mahovinom. Severne obronke preseca dolina Ejstejndalir i odvaja ih od strmih planina.

Brda koja se nalaze severno od ledika, u okolini Baurdarkjiste, građene od vulkanskog tufa, a nastala su tokom podledničke erupcije ili ispod površine mora. Lava iz centralnog dela nacionalnog parka formirana je u dva tipa-nazupčena i glatka. Većina lave izašla je iz glavnog i bočnih kratera. Oblast oko Snajfesjekidla poznata je po brojnim pećinama, ali i manjim vulkanima poput Pirhoulara, Saksholuara, Houlaholuara.^[2]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Postoje arheološki ostaci iz perioda naseljavanja Islanda pre oko 11.000 godina. U blizini Giviskaulara postoji nekoliko veliki kupustih struktura nepoznatog porekla, za koje se smatra da su stare između 500 i 700 godina. Ovo su verovatno najstariji ostaci koji koji s u vezi sa ribolovom u Skandinaviji. Neki ljudi veruju da su ova mesta služila kao svetilišta za irske monahe koji su možda nekad živeli na tom području.

Ribolov[uredi | uredi izvor]

Ribolov je procvetao u 13. veku, a to je dovelo i do porasta broja stanovnika oko lednika. Na brdu Ingjaldskouldl podignuta je crkva još pre 1200. godine. Njena veličina ukazuje na veliki broj stanovnika koji je živeo oko lednika i u nepssrednoj okolini. Ribolov je bio razvijen na otvorenom moru, a naročito na lokaciji Dritvik. Tokom 19. veka dolazi do smanjenja ribolova zbog promene tehnike pecanja. Danas su nekadašnja ribarska naselja orijentisana na turizam.^[3]