Srpska gimnazija u Solunu

Maturanti gimnazije 1906. godine

Srpska srednja škola u Solunu je osnovana 1894. u Turskoj carevini.

Gimnazija u Solunu je prestala da postoji 1910. a njenu ulogu je preuzela srpska gimnazija u Skoplju koja je dočekala oslobođenje i nastavila rad u slobodnoj državi.

Istorijat

I srpska solunska gimnazija postala je iz osnovne škole, iste godine 1892. kada je u Carigradu osnovana srpska osnovna škola, počelo se da se radi u Solunu na sličnoj stvari, novembra iste odine stigao je iz Carigrada izveštaj da je odobreno otvaranje škole, rad u njoj je počeo 6. decembra 1892.

Maja 1894. pokreće se pitanje podizanja ove škole u rang gimnazije, zvaničan predlog otišao je 26. juna iste godine. Predlog je usvojen i školske 1894/1895. godine otvoren je prvi razred gimnazije u koji je upisano 15 učenika. Program je bio kao u Kraljevini Srbiji, više francuski i turski jezik. Upravnik gimnazije Petar Kostić tražio je od turskih vlasti da zavod nosi naziv „Srpska škola”. Turci su dozvolili naziv „Darul-taheilj” (Dom nauke). Međutim u vilajetskom kalendaru je zabeležena kao „Srbmektebi” (Srpska škola). Taj naziv ušao je i u svedočansvo o višem tečajnom ispitu.

Škola je sistematski napredovala. Do školske 1897/1898. godine otvorena su četiri razreda. Na direktorskoj konferenciji u leto 1898. odlučeno je da se solunska gimnazija pretvori u punu gimnaziju. Kako je pak tom prilikom rešeno da u Carigradu ostanu samo viši razredi bez nižih, solunskoj gimnaziji postavljen je specijani zadatak: da sprema službenike za naše prosvetno nacionalne potrebe, na prvom mestu za nastavnike srednjih škola, pošto u srpskoj novoosnovanoj školi u Skoplju bilo dodeljeno da obrazuje kadar učitelja.

Fotografija Dragomira Obradovića iz perioda kada je bio direktor Srpske gimnazije u Solunu

Godine 1902/903. gimnazija je dobila VII i završni razred. Te godine polagan je viši tečajni ispit koji je položilo 15 kandidata.

Solunska gimnazija živela je 16 godina od kojih samo 8 od ukidanja carigradske gimnazije. Pod 30. septembrom 1909. osnovana je osmorazredna gimnazija u Skoplju. Odmah su preneseni viši razredi iz Soluna u Skoplje tako da je te godine 1909/910. solunska gimnazija bila niža. Pred kraj ove godine donesena je odluka da se i niži razredi prenesu u Skoplje i Bitolj. Sa tom godinom završen je rad i solunska Srpska gimnazija.

Razlozi njenog prenošenja u Skoplje, pored ostalog nesumljivo leže i u težnji da se srpski nacionalno-politički i prosvetni rad koncentriše u Skoplju kao mnogo važnijem centru za srpske nacionalne interese.

Ukidanje srpske solunske gimnazije mnogi srpski prosvetni radnici smatrali su kao veliku pogrešku. Među onima koji su tako mislili naročito se ubedljivo ističe njen dugogodišnji direktor Dragomir Obradović čije je mišljenje sačuvano u gimnazijskom izveštaju za poslednju školsku godinu.

Spisak direktora srpske gimnazije „Dom nauka“ u Solunu

• Petar Kostić (1894–1897)
• Vasilije Dimić (1897–1899)
• Bogdan Janković (1899–1901)
• Kosta F. Kovačević (1901–1903)
• Dragomir Obradović (1903–1910)

Vidi još

• Srpski konzulat u Solunu
• Srpske škole u Solunu
• Solunska bugarska muška gimnazija „Sv. Kiril i Metodij“