Српске новине (Čikago)

*Srpske novine*
	Primerak iz 1962. godine
Vlasnik	Organizacija srpskih četnika Ravne Gore
Osnivač	Dobroslav Jevđević
Glavni urednik	Miloslav Samardžić
Osnivanje	1945.; pre 79 godina
Jezik	srpski, engleski
Grad	Čikago
Zemlja	SAD

Srpske novine su tromesečne novine na srpskom i engleskom jeziku sa sedištem u Čikagu.^[1]

List je 1945. godine osnovao četnički vojvoda Dobroslav Jevđević. Izlazi i danas a glavni i odgovorni urednik je Miloslav Samardžić.

Istorija lista[uredi | uredi izvor]

Srpske novine spadaju među najstarije novine srpske emigracije, dok su novine tog imena jedne od najstarijih u srpskoj istoriji uopšte. Osnovao ih je četnički vojvoda Dobroslav Jevđević koji se opredelio za naziv „Srpske novine” iz protesta zbog njihovog gašenja 1919. godine, koje se poklopilo sa gašenjem Kraljevine Srbije, tj. njenim utapanjem u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.

Tako, kada se 1945. godine obreo u Rimu kao emigrant, Jevđević nije imao mnogo dileme prilikom krštenja glasila koje je upravo osnovao. Prvi broj „Srpskih novina” nije sačuvan. Te 1945. godine, kao i narednih godina, Jevđević nije mogao mnogo da razmišlja o čuvanju arhive, jer mu je bio ugrožen život. Tražili su ga agenti jugoslovenske tajne policije, ali jedno vreme i njihovi saveznici Englezi, pa je morao da se skriva, dok potonji nisu odustali. Drugi problem bila je egzistencija. U delegaciji četnika koja je otišla na Jevđevićevu sahranu, 1962. godine, bio je i Marinko Marijan iz Hamiltona koji je posvedočio da je Jevđević živeo veoma siromašno: u sobi u kojoj je stanovao bili su samo jedan stari ormar, krevet i sto. Ono što je ostajalo od pretplate i priloga za „Srpske novine”, Jevđević je delio sirotinji, jer je sve vreme radio na prihvatu izbeglica iz „Titovog carstva”.^[2]

Najstarije sačuvane novine su iz 1957. godine i nose broj 16. Štampane su na ošišanoj italijanskoj latinici na šest strana ogromnog formata. Taj format je skoro dva i po puta veći od današnjih „Srpskih novina”. Već same numeracije svedoče da su novine izlazile retko i neredovno. U prvim posleratnim godinama možda uopšte nisu izlazile, tj. verovatno je postojao duži period između prvog i drugog broja. Posle drugog broja, list je štampan nekoliko puta godišnje, o velikim praznicima, koji su navođeni u zaglavlju. Novine u toj prvoj fazi nisu formalno bile glasilo Organizacije srpskih četnika Ravna Gora, već glas srpskih boraca, uključujući i članove organizacije čiji je Jevđević bio počasni predsednik.

Proces prilagođavanja četnika je manje-više okončan do kraja 1950-tih godina, tako da od 1957. do 1962. godine izlazi 150 brojeva „Srpskih novina”. Poslednji broj koji je uredio Jevđević, za Dražin dan 1962. godine, bio je 164. broj. Drugim rečima, dok je živeo u Rimu, od 1945. do 1962. godine, Jevđević je praktično sam uredio i objavio 164 broja „Srpskih novina”. U novinama to nije navođeno, niti je poznato iz ma čijih svedočenja, da je imao ijednog člana redakcije uz sebe. Dobijao je mnogo pisama iz cele emigracije i sam je od njih sastavljao članke, od tekućih vesti do opširnih izveštaja.

Tehničkom greškom, u žurbi zbog Jevđevićeve smrti i formiranja redakcije u Americi, sledeći broj je takođe nosio broj 164. Taj broj je štampan na ćirilici i dobio je logotip u osnovi isti kao današnji, s tom razlikom što je kasnije u desnom uglu stavljena Jevđevićeva slika, i što su izbačene reči „glas srpskih boraca”. U tom, prvom američkom broju, pisalo je i „glas srpskih boraca”, a po prvi put i „Organ Organizacije srpskih četnika Ravna Gora”. Odgovorni urednik bio je major Milan Cvjetićanin iz Ist Čikaga, koji će naslediti Jevđevića i na čelu Organizacije. Na žalost, Cvjetićanin je preminuo već sledeće godine, tako da su nastali novi organizacioni lomovi, i u Organizaciji i u „Srpskim novinama”.

U prvom američkom izdanju „Srpskih novina” prvi put se navodi i „starost” novina. Tada je pisalo: Godina 17. Dakle, bila je to sedamnaesta godina izlaska „Srpskih novina”, počev od 1945. godine. U broju 221, iz aprila 1968. godine, stajalo je: Godina 23. Dakle, i dalje je kao polazna uzimana 1945. godina. Međutim, kako su se redakcije i štamparije menjale, a vreme prolazilo, godine su počele da „nestaju”. Tako, do 700. broja, tokom cele 2017. godine je pisalo: Godina 60 što bi pogrešno značilo da je list pokrenut 1957. godine. Povodom jubilarnog 700. broja, u zaglavlje je vraćen tačan podatak: Godina 72.