Suteska Mokranjsko ždrelo
Suteska Mokranjsko ždrelo je epigenetska klisura Koritničke reke, između Koritničke i Belopalanačke kotline čije je obrazovanje započeto u neogenim sedimentima čiju podinu predstavljaju krečnjaci. Suteska razdvaja Malo i Veliko kurilo. Klisura je dugačka 1,5 km, a duboka 180 m.
Geografske karakteristike[uredi | uredi izvor]
Suteska Mokranjsko ždrelo prostire se pravcem jugozapad—severoistok. Ona vezuje Koritničku kotlinu na jugu, sa Belopalanačkom na severu. U ovoj epigeniji nema meandarskih lukova, strane ovog ždrela su blage i bez vidljivih terasa.
Termalno – mineralni izvor Penjsko[uredi | uredi izvor]
Termalno – mineralni izvor Penjsko koji izbija u klisuri, pokazuje da je Suteska Mokranjsko ždrelo epigenetska suteska koja je tektonski predisponirana, duž jednog od brojnih raseda.[1]
| Naziv | Lokacija | Protok l/sek |
Temp. vode (°C) |
|---|---|---|---|
| Izvor Penjsko (Pensko, Peinsko) | Na levoj obali Koritničke reke u sutesci Mokranjsko ždrelo |
Mak.- 5 Min. - 1-2 |
16,5-17,5 |
Turističke znamenitosti[uredi | uredi izvor]
U epigenetskoj klisuri Mokransko ždrelo smeštena je Penjska vodenica (koja i dan danas radi) i turski most na vrelskoj reci iza izvor Penjsko (Pensko, Peinsko), a ispred vodenice, koji je najbolji sačuvan objekat iz turskog perioda vlasnika Afise Useina, osmanlije iz Bele Palanke. Nakon oslobođenja od Osmanlija, vodenica je postala vlasništvo porodice Zlatanović iz Bele Palanke.
Vodenica je dobila ime Penjska vodenica po mestu na kojem se nalazi, jedno od belopalanačkih vrela —„Penjsko (Pensko, Peinsko),”.[2]
Danas turisti mogu posetiti ovu vodenicu i videti kako su se u njoj mlele žitarice i dobijalo brašno .
Zanimljivo je i napomenuti da je vodenica bila značajno mesto gde su se sastajali lokalni stanovnici za važna vremane i donosili važne odluka.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Petrović J. (1998): Priroda Bele Palanke i srednjeg Ponišavlja, Univerzitet u Novom Sadu, PMF, Institut za geografiju, Novi Sad
- ^ a b „Termomineralne vode Bele Palanke. Pregled ispitivanih mineralnih i termalno mineralnih izvora”. Pristupljeno 1. 6. 2021.