Transfekcija
Transfekcija (lat. od transire - trans = preći preko, s druge strane + infȉcere = otrovati) je proces namenskog uvođenja nukleinskih kiselina u ćeliju. Termin se često koristi za nevirusne metode u eukariotskim ćelijama. Može se odnositi i na druge metode i vrste ćelija.
Transformacija se češće koristi za opisivanje nevirusnog transfera DNK u bakterije i neživotinjske eukariotske ćelije, uključujući biljne ćelije. U postupcima sa životinjskim ćelijama, za transfekciju je poželjniji termin je transformacija, koji se takođe odnosi na napredovanje stadijiuma kancerogeneze u ovim ćelijama. Transdukcija se često koristi za opisivanje virusnog posredovanja u DNK tranfekciji.[1] [2]
Genetički materijal (kao DNK plazmid ili iRNK konstrukti) ili čak proteini kao antitijela takođe se mogu unositi transfekcijom.
Transfekcija životinjskih ćelija obično podrazumieva otvaranje prolazne pore ili "rupe" u ćelijskoj membrani da dozvoli uzimanje materijala. Transfekcija se može izvršiti i pomoću kalcijum fosfata, primenom elektroporacije, mobilnim istiskivanjem ili mešanjem akationskih lipida sa materijalom za proizvodnju liposoma, koji je osigurač za ćelijske membrane i pasivnnog transporta unutra.
Transfekcija može rezultirati neočekivanim morfološkim promenama i abnormalnostima i ciljanim ćelijama.
Terminologija[uredi | uredi izvor]
Značenje izraza je evoluirao. Originalna značenje transfekcije bilo je "infekcijska transformacija", odnosno, uvođenje DNK (ili RNK) iz prokariota – zarazom ćelije virusom ili bakteriofagom, što je izazvalo infekciju. Pojam transformacija je imao još smisla u biologiji životinjskih ćelija (genetičke promene omogućavaju dugoročnu propagaciju u kulturi, odnosno stticanje svojstava tipičnih za ćelije raka). Terminu transfekcija, za životinjske ćelije, odgovara sadašnje značenje promene ćelijskih svojstva uzrokovanih uvođenjem DNK.
Tipovi transfekcije[uredi | uredi izvor]
Postoji više tipova transfekcije, koji se obično dele u dve velike skupine:
- hemijska i
- nehemijska transfekcija.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Ed. (2005): Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-1-8.
- ^ Hadžiselimović R., Pojskić N. (2005): Uvod u humanu imunogenetiku. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo, ISBN 9958-9344-3-4.
