Fizionomija
- (Za slične izraze vidi: Fiziologija, Fiziognomika)
Fizionomija je reč koja se koristi u srpskom svakodnevnom govoru i u književnom jeziku, a uopšteno govoreći, odnosi se na izgled.
Reč vodi poreklo od srednjovekovnog latinskog izraza physionomia,[1] a izvorno potiče od grčkih reči physis (φυσις - “priroda”) i gnōmōn (γνωμων - “poznavalac;[2] prosudba, mišljenje, stanovište”; a iz korena reči: γνῶσις gnô(-sis) - “znanje”).[3]
Primeri upotrebe[uredi | uredi izvor]
Izraz fizionimija se koristi za:
- (1.) Fizički izgled, izraz, crte lica,[2] obraz čoveka, opšti izgled i skup crta lica[1] (franc. physonomie,[4] šp. fisionomía,[5] engl. physiognomy; countenance,[4][6] mađ. fizimiska[7]). Fizionomika (prozopologija) je nauka o izgledu lica.[2]
- Primer:
„Vidljivi indikatori su znaci dati rođenjem i vidljivi golim okom kao što su: visina, fizionomija, boja kože... i bihevioralni pokazatelji: oblačenje, spoljašnji izgled... Nevidljivi indikatori proizilaze iz jezika i kulture: akcenat, gramatika, imena, rječnik...“[8] „Stranca takođe kod nas možeš prepoznati lako, i tu opet fizionomija najmanje igra ulogu, osim ako nije crnac.“[9] „Ne radi se o plavoj kosi i očima, iako je to dominanto kod njih, već jer im je sama fizionomija lica takva da deluju nežnije a samim tim i ženstvenije.[10]”
- (2.) interpretaciju značaja, karaktera i aspekata ponašanja; pojavu, imidž, držanje – moralna fizionomija (engl. personology). Psihički lik, ukupnost umnih i etičkih svojstava neke ličnosti (čvrst, nepostojan, neurotičan, plemenit itd.).
- Primer:
„Poznavaoci ljudske fizionomije i neverbalnih načina komunikacije tvrde da ne samo što se iz njih mogu pročitati namere, želje, stavovi, već se može predvideti i budućnost, odnosno reakcije u određenim situacijama.“[11] „To je Đilas. Svačiji i ničiji, a nikad svoj, ili svoj u vlastitoj negaciji, utemeljen u vlastitoj neutemeljenosti. Meandri bez granica – fizionomija je Milovana Đilasa.[12]”
- (3.) Spoljašnji izgled, prikaz, obeležje, opšta slika, percepcija, opšti utisak, vizuelni doživljaj bilo čega (grada, države, predela, pejzaža itd.);[5] osobenost nekog predmeta ili pojave, ono što čini karakter čega[1] (engl. visual appearance, sight, image, manifestation).
- Primer:
„Fizionomija i opšte karakteristike kriza i oružanih sukoba.“[13] „Legendarni pesnik je u svojoj pesmi opisao melanholiju ove sredine, koja i dan danas određuje fizionomiju okruga.“ „Fizionomija lopte: Kako su nam komentatori upropastili Mundijal[14]”
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Opšte obrazovanje – uvek i svugde dostupno znanje: fizionomija.
- ^ a b v Milan Vujaklija (1937): Leksikon stranih reči i izraza. Prosveta Beograd, 1980
- ^ Origin and meaning of gnomon by Online Etymology Dictionary
- ^ a b „Definition of physiognomy in English by Oxford Dictionaries”. Arhivirano iz originala 28. 09. 2018. g. Pristupljeno 27. 09. 2018.
- ^ a b Define Physiognomically at. Dictionary.com
- ^ Definition of Physiognomy by Merriam-Webster
- ^ Wiktionary(jezik: mađarski)
- ^ Pojam nacije i njegove zloupotrebe - Informativni portal 'Analitika'
- ^ Fizionomije naroda i narodnosti Forum.hr – Društvo, Politika, Blisko politici
- ^ Da li smo još uvek lepa nacija? Ana.rs
- ^ Oči ne možemo da nateramo da lažu. Večernje Novosti 20. avgust 2012.
- ^ Polemike: Milovan Đilas – Negator crnogorske nacije – Škola kritičkog mišljenja
- ^ Brankica Đ. Potkonjak-Lukić (2005): Primena teorije determinističkog haosa na međunarodne odnose posle Hladnog rata; doktorska diseretacija. Beogradski univerzitet, Fakultet političkih nauka.
- ^ FIZIONOMIJA LOPTE: Kako su nam komentatori upropastili Mundijal 2018 – InfoRadar, portal za bitne priče
